شهرهای جهان در آینده نزدیک با چه چالشهایی روبهرو میشوند؟ شهرهای هوشمند چه هستند و چگونه به مشکلات زندگی شهری پاسخ خواهند داد؟
در سری بلاگهای «رشد شهرهای هوشمند در جهان» به این سوالات پاسخ میدهیم.
شهرهای جهان با سرعتی چشمگیر، در حال تبدیل شدن به ارگانیسمی زنده، دیجیتال، هوشمند و متصل به هم هستند. مسئولان آنها، با خلاقیت و به کار گرفتن ایدههای گوناگون، به دنبال رسیدن به تحرک، رشد و پیشرفت هر چه بیشتر هستند. نتیجه این تلاش یکپارچه در زمینه شهرسازی و خدمات شهری، رشد اقتصادی و فرهنگی خواهد بود که خروجی آن در سطح کلان، افزایش کیفیت زندگی شهروندان شهرها است. اما این تلاش فقط برای بالا بردن کیفیت امروزی زندگی صورت نمیگیرد. بلکه کارشناسان، بحرانهایی را در آینده پیشبینی میکنند که یکی از راه حلهای آن ایجاد شهرهایی هوشمند است.
پایان یافتن منابع تجدیدناپذیر، بحران آینده انسان
با افزایش تصاعدی جمعیت کره زمین، به زودی تامین حداقلهای مورد نیاز زندگی بشر امروزی به دغدغه دولتها تبدیل خواهد شد. طبق آمارهای سازمان ملل، انتظار میرود جمعیت زمین تا سال ۲۱۰۰ به بیش از ۱۰ میلیارد نفر برسد. در ضمن، شتاب مهاجرت افراد از روستاها به شهرها نیز تا حدی بالا رفته که انتظار می رود تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۷۰ درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی کنند.
شهرهای جهان تا به امروز با مصرف سوختهای تجدیدناپذیر انرژی مورد نیاز خود را تامین کردهاند و این روال تا چندی دیگر نیز ادامه خواهد یافت. اما رفته رفته با کاهش منابع موجود، قیمت این سوختهای فسیلی افزایش مییابد و هزینههای تامین انرژی سر به فلک میکشد. در این میان، نگرانی اصلی دولتها معطوف به زمانی است که به رغم افزایش جمعیت انسانها و نیاز به مصرف سوخت بیشتر، منابع طبیعی انرژی پایان خواهند یافت و نیاز به جایگزینی انرژیهای نو بیش از پیش احساس خواهد شد. اما آیا برای مقابله با این شرایط آمادهایم؟
تقریبا ۷۰ درصد از انرژی جهان صرف حملونقل و تامین نیاز ساختمانها در شهرها میشود. این شهرها تقریبا ۲ درصد از سطح کره زمین را در بر میگیرند و مسئول تولید ۷۵ درصد گازهای گلخانهای هستند. ما هنوز موفق به جایگزین کردن سوختهای فسیلی و استفاده فراگیر و بهصرفه از انرژیهای نو نشدهایم. علاوه براین، ضمن تلاش برای معرفی و تولید انرژیهای نو، نیازمند کاهش مصرف انرژی و اصلاح الگوهای مصرفی در جوامع در حال توسعه هستیم.
شاید انفجار جمعیت یکی از بزرگترین دلایلی باشد که اهمیت توسعه پایدار در شهرها را آشکار میکند. گسترش شهرنشینی، کمبود زیرساختهای فیزیکی، خدمات اجتماعی ناکافی، رقابتهای شدید اقتصادی، نقص سیستمهای امنیتی و نرخ بالای تولید گازهای گلخانهای، همگی از دلایلی هستند که ما را به ساختن شهرهای هوشمند پایدار در سراسر جهان ترغیب میکنند.
بحران پیچیدگی سیستمهای شهری، انگیزهای برای حرکت به سوی شهرهای هوشمند
شهرهای هوشمندی که در دست احداث هستند به وضوح به ما نشان میدهند که علت اصلی حرکت ما به سمت شهرهای هوشمند در قرن ۲۱ چیست. امروز بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ بشر، انسانها به زندگی در شهرها روی آوردهاند. ما خیلی خوب میدانیم که شهرها، سیستمهایی بسیار پیچیدهاند و این پیچیدگی به علت ماهیت پیشبینیناپذیر تعاملات زیرسیستمها رخ میدهد.
شهرهای امروز را میتوان مجموعهای از زیرسیستمهای کوچک و مرتبط دانست که در کنار هم زندگی میکنند و با هم ارتباط دارند. این زیرسیستمها که شامل حملونقل، آموزش، ادارات، امنیت، سلامت و درمان، خدمات اقامتی مثل هتلها، خدمات توریستی، سوخترسانی و سایر خدمات شهروندی میشوند، در کنار جادهها، خاک، آب، هوا، فضاهای سبز و سایر اکوسیستمها همگی یک سیستم شهری را تشکیل میدهند.یکی از چالشهای شهرها برقرار کردن ارتباط میان این زیرسیستمهای است.
همزمان با بزرگ شدن شهرها، فعالان حوزه مدیریت شهری سیستمهای بسیار پیچیدهای طراحی میکنند تا بتوانند اقدامات زیر را انجام دهند:
- تامین مواد غذایی از شبکههای بینالمللی
- تامین آب از مناطق دوردست
- مدیریت پسماند در مناطق شهری
- مدیریت سیستمهای ترافیک شهری
در نهایت، تفاوت در کیفیت همین ورودیها است که کیفیت زندگی شهروندی را در شهر ها تعیین میکند. همین سیستمهای پیچیده و کاستیهایی که به علت پیچیدگی آن به وجود میآید، سبب شده است در سالهای اخیر، شهرهای پیشرفته اروپا در مقایسه با سایر شهرها، با کاهش روند تمرکز جمعیت و رشد اقتصادی مواجه شوند.
ساخت شهرهای هوشمند در سراسر جهان
اما امروزه، ساخت و توسعه شهرهای هوشمند ، به کمک نوآوریهای حوزه اینترنت اشیا ، در سراسر جهان سیری صعودی را تجربه میکند.
مثلا، امارات متحده عربی در تلاش است با استفاده از منابع طبیعی به مجموعه مشابهی از این چالشهای شهری پاسخ دهد. نمونه آن شهر زیست پایدار مصدر (Masdar) است که در نزدیکی ابوظبی در حال ساخت است
شهر مصدر اولین شهر بدون آلاینده کربنی جهان خواهد بود. شهر پاردس (Paredes) در پرتغال، که مایکروسافت مسئولیت ساخت آن را دارد، بالاترین بهرهوری در مصرف انرژی را در جهان خواهد داشت. در کره جنوبی نیز کمپانی سیسکو (Cisco) ساخت شهر کاملا هوشمند سونگدو (Songdo) را آغاز کرده است.
در کنار این کشورها، هندوستان نیز ساخت ۱۰۰ شهر هوشمند جدید و توسعه ۵۰۰ شهر دیگر را تحت نظارت مستقیم نخستوزیر این کشور آغاز کرده است. کشور چین هم با احداث ۳۰۰ شهر هوشمند درصدد بهبود کیفیت زندگی شهروندان خود برآمده. ایالات متحده نیز برای رفع نیازهای امنیتی در شهرهای خود، راهکار شهر هوشمند را در پیش گرفته است.
در قسمت بعدی این سری بلاگها، به ساختار شهرهای هوشمند و نحوه پاسخگویی این شهرها به نیازهای شهروندان میپردازیم.
منبع:
- Sustainable Smart City: Masdar (UAE) (A City: Ecologically Balanced), Somayya Madakam* and R. Ramaswamy
نظرات و پیشنهادات