تحول دیجیتال به معنای استفاده از ابزارهای دیجیتال در راستای بهبود عملکرد کسب‌وکارها، فرهنگ سازمانی و تجربه مشتری است. به عبارت ساده‌تر، به تحولات کسب‌وکارها در عصر دیجیتال، تحول دیجیتال می‌گویند. همان‌طور که از گذشته تا به امروز از کاغذ به صفحات اکسل و پس از آن به سمت برنامه‌های هوشمند رفته‌ایم، با تحول دیجیتال شانس این را داریم که نحوه تعامل خود با مشتریان را متحول کنیم.
کسب‌وکارهایی که در قرن بیست‌ویکم شروع به کار می‌کنند، خوب است که از همان ابتدا بر مبنای ابزارهای دیجیتال فعالیت‌های خود را پیش ببرند تا نیازی به تغییر فرآیندهای تجاری و دیجیتالی خود نداشته باشند.
با آغاز عصر تحول دیجیتال بیشتر کسب‌وکارها این سوال را از خود می‌پرسند که: «آیا در استفاده از ابزارهای دیجیتال در مسیر درستی قرار داریم یا خیر؟». این مقاله را مطالعه کنید تا پاسخ مناسبی برای این سوال دریافت کنید.
به گفته مارک بنیوف (Marc Benioff) مالک و مدیرعامل شرکت SALESFORCE، «آغاز و پایان هر تحول دیجیتالی با مشتریان است و می‌توانم این را در ذهن هر مدیرعاملی ببینم.»
قبل از بررسی چگونگی تحول کسب‌وکارها، باید به این سوال اساسی پاسخ دهیم که: «چگونه از دنیای ثبت سوابق با مداد و کاغذ به دنیای کسب‌وکارهایی بر پایه فناوری‌های دیجیتال رسیدیم؟». برای پاسخ به این سوال خوب است که به مرور چندی از مفاهیم این حوزه بپردازیم تا بتوانیم مسیر تحول دیجیتال از گذشته تا به امروز را بهتر درک کنیم.
تفاوت بین ديجيتايزينگ ، دیجیتال‌سازی و تحول دیجیتال
ديجيتايزينگ یا رقومی‌سازی (Digitization) به حرکت از دنیای آنالوگ به سمت دیجیتال گفته می‌شود. در سال‌های نه چندان دور، سوابق و گزارش‌های سازمان‌ها روی کاغذ و به صورت فیزیکی نگهداری می‌شدند و برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات از ابزارهایی مانند کلاسور، زیراکس و فکس استفاده می‌شد. سپس با پیشرفت تکنولوژی و ورود کسب‌وکارها به دنیای دیجیتال، تمام آن سوابق کاغذی به فایل‌های کامپیوتری تبدیل شدند که به این فرآیند، رقومی‌سازی یا Digitization گفته می‌شود. با اینکه یافتن اطلاعات و اشتراک‌گذاری آن‌ها با دیجیتالی شدن سیستم‌ها بسیار آسان‌تر شده و عملکرد کلی سازمان‌ها بهبود یافته، اما به دلیل عدم آشنایی کارکنان با این فضا همچنان سیستم کاری بسیاری از کسب‌وکارها حول ایده‌های آنالوگ و سنتی هستند.
بیشتر بخوانید:
تحول دیجیتال در کسب‌وکار، ۵ کلید طلایی برای موفقیت آنی سازمان شما !
دیجیتال‌سازی یا Digitalization به فرآیند استفاده از اطلاعات رقومی‌سازی شده در راستای ساده‌تر و کارآمدتر کردن فعالیت‌ها گفته می‌شود و به معنای تغییر نحوه انجام کارها یا ایجاد انواع جدیدی از مشاغل نیست؛ بلکه به معنای ادامه دادن فعالیت‌ها و دسترسی به اطلاعات به روشی سریع‌تر و بهتر است. به عنوان مثال خدمات مشتریان کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ را درنظر بگیرید؛ با دیجیتالی سازی، ماهیت خدمات‌رسانی آن‌ها تغییری نمی‌کند، تنها جستجوی داده‌های موجود از میان کاغذهای خاک خورده داخل بایگانی به چند ضربه روی صفحه کامپیوتر یا موبایل تبدیل می‌شود. با تکامل فناوری‌های دیجیتال، مردم شروع به راه‌اندازی کسب‌وکارهایی بر پایه فناوری‌های روز کردند و این اتفاق آغازی بر شکل گیری تحول دیجیتال بود.
تحول دیجیتال یا Digital transformation در حال تغییر روش انجام فعالیت‌های کسب‌وکارهاست؛ به‌طوری که سازمان‌ها یک قدم به عقب برداشته و تمامی تعاملات خود چه در داخل و چه در خارج سازمان را بازبینی می‌کنند. این بازبینی سبب ایجاد سوالات بزرگی نظیر «آیا می‌توانیم روند کاری خود را در جهت تصمیم‌گیری بهتر، افزایش بهره‌وری کارکنان و بهبود تجربه مشتریان تغییر دهیم؟» می‌شود.
بیشتر بخوانید:
تطبیق کسب‌وکارها با فناوری‌های دیجیتال
تحول دیجیتال، رویکرد سازمان‌ها را نسبت به سرویس‌دهی مشتریان را تغییر داده است. به گونه‌ای که در گذشته کسب‌وکارها منتظر می‌مانند تا مشتریان به سمت آن‌ها بیایند، اما ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی سبب تغییر خدماتی مانند تبلیغات، فروش و خدمات مشتریان شده است؛ به‌طوری که شرکت‌های پیشرو از این فرصت استفاده کرده و شبکه‌های اجتماعی را به‌عنوان فضایی برای معرفی محصولات خود و جذب مشتریان جدید انتخاب کرده‌اند.
مطمئنا تجهیز مراکز تماس و خدمات مشتریان سازمان‌ها با فناوری‌های دیجیتال کاری عالی است، اما دگرگونی اصلی زمانی رخ می‌دهد که تمام فناوری‌های جدید را در نظر بگیرید و در راستای تطبیق کسب‌وکارتان با آن‌ها، برای بهبود تجربه مشتریان، از آن‌ها استفاده کنید.
سوالی که در این مرحله مطرح می‌شود این است که «چرا کسب‌وکارها در مسیر تحول دیجیتال قرار گرفته‌اند؟
دنیای دیجیتالی برای مشتریان مزیت‌های زیادی دارد، که از جمله آن می‌توان به خرید بدون نیاز به مراجعه حضوری، مقایسه انواع کالاها با یکدیگر و… اشاره کرد و از آنجایی که فناوری‌های دیجیتال روز به روز پیشرفته‌تر می‌شوند و نقش بسیار پررنگی در زندگی روزمره دارند، لازم است که کسب‌وکارها نیز همگام با زمان باشند. به‌عبارت ساده‌تر اگر از فناوری‌های دیجیتال در کسب‌وکار خود استفاده نکنید، از دیگر رقبای خود عقب می‌مانید.
بیشتر بخوانید:
اثرات دیجیتالی شدن بر کارکنان کسب وکارها
نسل Y یا هزاره‌ها (Millennials) که بزرگ شده در عصر رایانه‌های شخصی، لوازم الکترونیکی و برنامه‌های تلفن همراه هستند، انتظار دارند که در محل کار خود نیز از ابزارهای دیجیتال قدرتمند با کاربری آسان استفاده کنند.
همان‌طور که مصرف‌کنندگان به دنبال امکان ارتباط ۲۴ ساعته با کسب‌وکارها از طریق شبکه‌های اجتماعی و بسترهای دیجیتالی هستند، کارکنان کسب‌وکارها نیز تمایل دارند تا در محیطی کار کنند که دسترسی آسان به اطلاعات داشته و امکان کار در هر زمان و مکانی را برای آن‌ها فراهم کند.
راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک بر پایه فناوری‌های دیجیتالی نه تنها نیازهای مشتریان را برآورده می‌سازد، بلکه در توانمندسازی کارکنان نیز نقشی کلیدی دارد؛ چراکه به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا کارهای بیشتری را با هزینه‌ای کمتر انجام دهند. از دیگر کارآیی‌های دیجیتالی شدن می‌توان به دسترسی به یک پایگاه داده جامع برای کل سازمان، استفاده از داده کاربران برای شخصی‌سازی پیام‌ها و امکان اتصال کارکنان به سیستم از طریق تلفن همراه اشاره کرد.
تحول صنایع در سایه‌ی نوآوری‌های دیجیتال
کارمندان تنها کسانی نیستند که از کاربری و دسترسی آسان به اطلاعات در محل کار بهره‌مند می‌شوند؛ ماشین‌ها و رایانه‌ها نیز روزبه‌روز هوشمندتر می‌شوند. برای مثال هوش مصنوعی (AI)، اینترنت اشیا (IoT)، خدمات ابری و حسگرها در تمام صنایع در حال تغییر، تولید و گسترش هستند.
نمونه‌های تاثیر نوآوری های دیجیتال بر صنایع پایانی ندارند. نوآوری‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیا باعث پیشرفت‌های گوناگون در تمام صنایع از تولید انواع کالاهای مصرفی تا خودروها و کامیون‌ها می‌شود. برای نمونه با هوشمندسازی بسیاری از فرآیندهای ناوگان خودرویی صنایع که به آن سامانه مدیریت هوشمند ناوگان یا FMS گفته می‌شود، می‌توان تمامی اطلاعات قابل اندازه‌گیری خودروها را جمع‌آوری و تحلیل کرد و هزینه‌های ناشی از عدم توجه به ناوگان خودرویی را به میزان قابل چشم‌گیری کاهش داد.
بیشتر بخوانید:
راهکارهای سازمانی ایرانسل چه نقشی در تحقق تحول دیجیتال کسب‌وکارها دارد؟
نمونه‌هایی از تحول دیجیتال در صنایع مختلف
اما تغییرات حاصل از تحول دیجیتال چگونه شکل می‌گیرد؟ تحول دیجیتال در عمل و در بخش‌های مختلف یک سازمان به چه صورت است؟ در ادامه چند نمونه از تاثیرات تحول دیجیتال در بانکداری، خودروسازی و صنعت معدن را با هم بررسی می‌کنیم.
- بانکداری: تکنولوژی اینترنت اشیا در صنعت بانکداری تاثیرات چشم‌گیری خواهد داشت. برای مثال ابزارهای جدید پرداخت مانند کارت‌های هوشمند و بلیت‌های بیومتریک جای دستگاه‌های خودپرداز و سیستم‌های پرداخت پوشیدنی جای کارت‌های اعتباری را خواهند گرفت. از مزایای اینترنت اشیا برای خدمات بانکداری می‌توان به بالا بردن کیفیت تجربه بانکداری، بالا بردن شفافیت مالی، تجربه بهتر در استفاده از کارت‌های اعتباری و… اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
تحول دیجیتال در صنعت بانکداری با تکنولوژی اینترنت اشیا
- خودروسازی: هوشمند شدن صنعت حمل و نقل و ورود خودروهای هوشمند یا به عبارتی خودروهای متصل زندگی انسان‌ها را متحول کرده است. خودروهای متصل امکان ثبت سفارشات، برنامه‌ریزی برای سفر، مشاهده مشکلات فنی خودرو و اتصال به خودرو از راه دور را برای رانندگان فراهم می‌کند.
بیشتر بخوانید:
تحول دیجیتال در صنعت خودروسازی با بهینه سازی عملکردها
- صنعت معدن: اهمیت تحول دیجیتال در صنعت معدن آن است که به کاهش و قطع ورود آلودگی‌ها به طبیعت و افزایش راندمان تولید و رضایت کارکنان می‌انجامد. از جمله کارهایی که برای دیجیتالی شدن این صنعت انجام شده می‌توان به تجهیز نیروی کار به ابزارهای دیجیتال، افزایش قدرت تصمیم‌گیری در لحظه، یکپارچه شدن محیط کار و… اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
نشانه‌های نیاز کسب‌وکارها به تحول دیجیتال
پس از آشنایی با انواع راهکارهای دیجیتالی شدن و بررسی نمونه‌هایی از آن، به سراغ بررسی نشانه‌هایی می‌رویم که یادآور نیاز کسب‌وکار شما به تحول دیجیتال و فناوری‌های جدید است. دقت داشته باشید که این نشانه‌ها آشکار نیستند و در بخش‌های مختلفی از سازمان شما پدیدار خواهند شد. به همین منظور اگر کسب‌وکار شما عملکرد گذشته را ندارد و یکی از موارد زیر را در گزارشات خود مشاهده می‌کنید، زمان آن است که به‌طور جدی‌تری به توسعه استراتژی تحول دیجیتال بیاندیشید.
- کاهش میزان ارجاعات و بازخوردهای شما: اکنون به واسطه رسانه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها، ایمیل و پیام‌رسان‌ها، ارجاعات بیشتری به‌صورت آنلاین به اشتراک گذاشته می‌شود. اگر کسب‌وکار شما در فضای دیجیتال حضور قوی نداشته باشد، ممکن است درصد زیادی از مخاطبان و بازخوردها را از دست دهید.
- کاهش تعداد مشتریان قدیمی و وفادار شما: از دست دادن مشتریان قدیمی خود، الزاما به معنی پایین آمدن کیفیت محصول یا خدمات شما نیست. این از دست دادن می‌تواند به دلیل بهبود تبلیغ رقبا، نبود پشتیبانی مناسب مشتریان مناسب یا دلایل دیگر باشد. از این‌رو تحول دیجیتال و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند راهکاری برای حل این مشکل باشد.
- کاهش تاثیرگذاری تبلیغات قدیمی و از پیش آزمایش شده: چرا تبلیغات شما دیگر مؤثر نیست؟ آیا میزان تاثیرگذاری آن‌ها را اندازه‌گیری می‌کنید؟ از آنجایی که میزان اندازه‌گیری تاثیرگذاری تبلیغات و بنرهای محیطی و چاپی بسیار دشوار است و تکرار تبلیغات قدیمی نیز کارایی قبل را ندارد، خوب است که به فکر رویکردهای جدید بازاریابی باشید تا میزان سرنخ (Lead) مطلوب خود را دریافت کنید.
- نارضایتی و شکایات درون سازمانی به دلیل کاهش میزان همکاری، عملکرد گروه‌ها و…: ارتباط میان بخش‌های مختلف یک سازمان مانند فروش و بازاریابی از الزامات فرهنگ سازمانی امروزی است؛ چراکه داده‌ها و اطلاعات موجود باید برای کلیه بخش‌ها و کارکنان قابل دسترسی باشد.
- افزایش تقاضای کارکنان برای بهبود ابزارها و سیستم‌ها مطابق با تکنولوژی روز: اگر نیازهای کارکنان شما از طریق پلتفرم‌های قدیمی برآورده نمی‌شود. وقت آن است که از ابزارهای جدید و کاربرپسندی که برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات در محیط کار طراحی شده‌اند استفاده کنید.
چگونگی شروع تحول دیجیتال در کسب‌وکارهای کوچک
برای بهره‌مندی از تحول دیجیتال در کسب‌وکار خود با یک ارزیابی داخلی شروع کنید تا زمینه‌هایی که ممکن است در آن‌ها با مشکلاتی مواجه شوید را شناسایی کنید. برای مثال بزرگترین مشکل شما چیست؟ کلید نجات و بقای شما چیست؟ هرچقدر کسب‌وکار شما کوچکتر باشد، پاسخ این سوالات کوتاه‌تر خواهد بود. به‌طور کلی هدف هر کسب‌وکاری افزایش فروش و جذب مشتریان بیشتر است و شما می‌توانید با ارتقای سازمان خود به وسیله تکنولوژی‌های دیجیتال در مدت زمان کوتاهی به اهداف خود برسید.
نکته مهم در پروسه دیجیتال‌سازی سازمان این است که فارغ از کوچک و جدید بودن سازمان، به آینده خود نیز فکر کنید. آینده سازمان شما به معنای افزایش کارکنان، درآمد بیشتر و در نتیجه رشد کسب‌وکارتان است؛ پس خوب است که در مقابل پیشرفت‌های تکنولوژی انعطاف‌پذیر باشید و با گذشت زمان خود را به روز نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و چالش های آن ها
کلام آخر
از آنجایی که مشاوران و ارائه‌دهندگان تکنولوژی‌های روز از تجربه و دانش بیشتری برخوردار هستند، می‌توانند به روشن شدن راه شما برای رسیدن به موفقیت کمک کنند. راهکارهای سازمانی ایرانسل با ارائه خدماتی همچون موبایل سازمانی (MVPN)، مدیریت هوشمند ناوگان (FMS)، سیستم بی‌سیم ایرانسل و… سبب تسهیل امور کسب‌وکارها می‌شود و شما را در مسیر تحول دیجیتال همراهی می‌کند.
در راستای تحول دیجیتال و برای راحتی مشترکان، کد دستوری ستاره ۳ مربع (#۳*) برای کسب اطلاعات بیشتر در نظر گرفته‌ایم که از طریق آن می‌توانید با انواع خدمات سازمانی از جمله VPN سازمانی، زیرساخت های ابری، تبلیغات دیجیتال و… آشنا شوید. لازم به ذکر است که راه ارتباطی ما از طریق ایمیل EB@mtnirancell.ir نیز همچون گذشته قابل استفاده می‌باشد.
منبع:
نظرات و پیشنهادات