پیشرفت روزافزون تکنولوژی، فرآیند ذخیره سازی و پردازش اطلاعات را در همه جای جهان متحول کرده است. سال‌ها است که پایگاههای داده دیجیتال و سرورهای مرکزی جای بایگانی‌های فیزیکی را گرفته و آن را به حاشیه رانده است. اما داستان این تحول، این‌جا به پایان نمی‌رسد. با گسترش اینترنت و ظهور فضای ابری، رفته‌رفته نیاز به زیرساخت‌های فیزیکی برای ذخیره اطلاعات کمتر شد و کسب‌وکارها به سمت حذف این زیرساخت‌ها رفتند. اما ظهور بلاک چین (Blockchain) تغییر بزرگ‌تری در این فرآیند ایجاد کرد. تغییری که باعث شد کاربرها بیشتر از قبل مستقل عمل کنند. در این میان یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند با کمک بلاک‌چین گام‌های بلندی به سوی پیشرفت بردارد، حوزه رایانش ابری است. در بلاگ‌های قبلی درباره خدمات ابری صحبت کرده‌ایم. «ابر» مرکز داده‌ای است که اطلاعات را به جای سِرورهای محلی و کامپیوترهای شخصی، در بستر اینترنت ذخیره می‌کند. با توجه به این تعریف، رایانش ابری نیز به معنی ذخیره‌سازی و پردازش داده در بستر اینترنت است. تا پیش از ظهور بلاک‌چین، این فرآیند در پایگاههای داده متمرکز اتفاق می‌افتاد. اما بلاک‌چین رویکرد جدیدی در رایانش ابری به وجود آورد.
در این مقاله به نقش بلاک‌چین در تحول رایانش ابری می‌پردازیم. برای ورود به این موضوع ابتدا لازم است بدانیم بلاک‌چین چیست.
بلاک‌چین چیست؟
برای شناخت بلاک‌چین ابتدا باید افسانه‌ها و باورهای اشتباهی را که درباره آن، در ذهن عموم نقش بسته، تغییر بدهیم. مدت زیادی نیست که این اصطلاح بر سر زبان‌ها افتاده است. وقتی برای اولین بار با ارزهای دیجیتال و به خصوص بیت‌کوین آشنا شدیم، بلاک‌چین هم وارد دامنه واژگان ما شد. شاید همین باعث شد که بیشتر مردم آن را مترادف ارز دیجیتال بدانند. اما مفهوم بلاک‌چین فراتر از ارز دیجیتال و معاملات اقتصادی است. در واقع، بلاک‌چین نوعی پایگاه داده (ِDatabase) است که تفاوت آن با دیگر پایگاه‌ها در نوع ذخیره‌سازی اطلاعات در آن است. در بلاک‌چین، داده‌ها در فضاهایی مجزا و رمزگذاری‌شده ذخیره و بعد به صورت زنجیره‌ای به هم وصل می‌شود. در این فرآیند، داده‌ها به جای این‌که در یک فضا ذخیره شوند، دسته‌دسته شده و در بلوک‌های مختلفی در سراسر جهان قرار می‌گیرد. به این روش، ذخیره‌سازی نامتمرکز (Decentralized Storage) می‌گویند.
تأثیر بلاک‌چین بر پیشرفت رایانش ابری
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، در رایانش ابری متمرکز، داده‌ها در یک فضای واحد قرار دارد. اما به تازگی، بسیاری از متخصصان تمایل دارند رایانش ابری را به سوی ذخیره‌سازی نامتمرکز (بلاک‌چین) ببرند. آن‌ها برای این کار، علت‌های متعددی دارند. از جمله دلایل آن‌ها برای این کار بالا بردن امنیت و حفظ حریم خصوصی کاربران است.
اما بلاک‌چین چطور به رایانش ابری کمک می‌کند تا به این اهداف برسد؟
۱. ذخیره‌سازی نامتمرکز
اولین پاسخ، در نامتمرکز بودن بلاک‌چین نهفته است. وقتی همه داده‌ها در یک فضا قرار داشته باشد، دسترسی به کل داده‌ها برای افراد ممکن است. پس اگر ایرادی در سیستم امنیتی پایگاه داده ایجاد شود، هکرها به راحتی می‌توانند کل داده‌ها را سرقت یا دست‌کاری کنند. اما وقتی اطلاعات در چندین فضای مجزا ذخیره شده باشد، امکان ندارد یک کاربر بتواند به همه آن فضاها دست پیدا کند. رایانش ابری متمرکز معمولا با خطرهایی چون حمله‌های سایبری مواجه است. به همین علت، بسیاری از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارها برای انجام معاملات اقتصادی و ذخیره اطلاعات محرمانه خود به استفاده از خدمات بلاک‌چین در رایانش ابری روی آورند.
۲. رمزگذاری داده‌ها
دومین ویژگی بلاک‌چین که به کمک رایانش ابری می‌آید، رمزگذاری آن است. در این سیستم، داده‌های موجود در بلوک‌ها رمزگذاری می‌شوند. این رمزگذاری به کاربران اطمینان می‌دهد که اطلاعات شخصی و داده‌های کاری‌شان به آسانی در اختیار دیگران قرار نمی‌گیرد.
۳. بی‌واسطه بودن تبادل داده
ویژگی بعدی بی‌واسطه بودن معامله و تبادل داده است. در بلاک‌چین شما برای معامله کردن نیازی به واسطه ندارید و معاملات شما در شبکه، نظیر به نظیر (Peer to Peer/ P2P) انجام می‌شود. در این شبکه گروهی از کامپیوترها به صورت دسته‌جمعی و بدون واسطه تبادل داده می‌کنند، بدون این‌که نیاز به شخص یا سیستم دیگری در جایگاه واسطه باشد.
۴. زیرساخت باکیفیت
در کنار همه این مزیت‌ها، زیرساخت با کیفیت بلاک‌چین از عواملی است که باعث می‌شود، رایانش ابری با کمک آن سریع‌تر و با کیفیت بالاتری انجام شود. این در حالی است که هزینه‌های استفاده از این سیستم، در مقایسه با سیستم‌های متمرکز بسیار پایین است.
۵. شفافیت و استقلال
در نهایت شفافیت و در دسترس بودن همه اطلاعات برای کاربران، در کنار مستقل بودن آن از هر محدوده جغرافیایی، بلاک‌چین را به گزینه مناسبی برای بهبود آینده رایانش ابری تبدیل کرده است. برای همین است که استارتاپ‌ها و شرکت‌های مختلفی به ترکیب این دو تکنولوژی در حوزه‌های مختلف می‌پردازند.
دو نمونه از این شرکت‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.
تجربه‌های موفق کسب‌وکارها در استفاده از بلاک‌چین و رایانش ابری
شرکت Dfinity از جمله کسب‌وکارهایی است که در حوزه رایانش ابری نامتمرکز فعالیت می‌کند. کار اصلی Dfinity بررسی پروژه‌های مشترک بلاک‌چین و اتریوم است و چشم‌انداز آن بر این اساس است که زیرساخت جدید اینترنت باید اپلیکیشن‌های زیادی را برای کاربران و شرکت‌های هدف پشتیبانی کند.
شبکه‌های اجتماعی، جستجو، ذخیره‌سازی و تعامل نظیر به نظیر از امکاناتی است که این شرکت تصمیم دارد در فضای ابری خود جای دهد.
شرکت Blockstack از دیگر کسب‌وکارهایی است که برای ارتقای رایانش ابری از بلاک‌چین استفاده می‌کند. Blockstack، در نظر دارد نوعی اینترنت نامتمرکز ایجاد کند که به کاربران اجازه می‌دهد بر داده‌های خود کنترل بیشتری داشته باشند. این نوع اینترنت، سانسور محتوا را هم سخت می‌کند. این شرکت ساختن اپلیکیشن‌های نامتمرکز را مثل اپلیکیشن‌های ابری ساده کرده است. در سیستم این شرکت، کاربران حساب کاربری جهانی دریافت می‌کنند. این حساب درایوی(Drive) رمزگذاری شده است که نیازی به رمز عبور ندارد و به کاربران اجازه می‌دهد داده‌های‌شان را به هر اپلیکیشنی که می‌خواهند منتقل کنند.
سخن آخر
امروزه، حفظ امنیت اطلاعات و حریم خصوصی یکی از مهم‌ترین دل‌مشغولی‌های ما است. چرا که اطلاعات ما دیگر در گاوصندوق‌ها و بایگانی‌هایی که در محل زندگی و کار ما بودند ذخیره نمی‌شود، بلکه در جهانی مجازی و بی‌نهایت قرار دارد. جایی که اطلاعات ما هر لحظه در معرض خطر افشا شدن و تغییرات ناخواسته‌اند. برای همین است که تکنولوژی‌هایی مثل بلاک‌چین محبوبیت پیدا می‌کنند. با ظهور این تکنولوژی رویکرد رایانش ابری متمرکز به تدریج اعتبار خود را از دست می‌دهد و جای خود را به گرایش جدید رایانش ابری نامتمرکز، یعنی ترکیب رایانش ابری و بلاک‌چین می‌دهد. گرایشی که امنیت فضای دیجیتال و اعتماد افراد را به آن افزایش می‌دهد و جهان تکنولوژی را به محلی امن برای فعالیت‌های مختلف تبدیل می‌کند.
واحد راهکارهای سازمانی ایرانسل برای کمک به کسب‌وکارها برای داشتن فضایی مطمئن برای ذخیره و پردازش داده‌ها، خدمات و زیرساخت‌های ابری ارائه می‌دهد. برای آشنایی بیشتر با این خدمات می‌توانید در وب‌سایت سازمانی ایرانسل به بخش خدمات ابری مراجعه کنید.
Source:
نظرات و پیشنهادات