1.چابکی زنجیره تأمین

یکی از مهم‌ترین روندهای صنعت لجستیک مربوط به چابکی زنجیره تأمین است. در دنیای امروز، کسب‌وکارها با سرعتی بی‌سابقه در حال فعالیت هستند و این سرعت بالا عمدتاً ناشی از پیشرفت‌های پیوسته فناوری و تحولات در روندهای زنجیره تأمین است. اگر شرکت‌ها و زنجیره‌های‌ تأمین قصد دارند در این محیط دیجیتال دوام بیاورند یا به رقابت ادامه دهند، باید از چابکی لازم برخوردار باشند. برای دستیابی به چابکی در زنجیره تأمین و پیشی گرفتن از رقبا، شرکت‌های لجستیکی می‌توانند از قدرت سرویس‌های خودمدیریتی (self-managed) در فرایندهای پذیرش سازمانی (Onboarding)  و مدیریت تغییرات (Change Management) و مدیریت استثناها (Management Exception) بهره‌مند شوند.

برای مثال در مدل‌های سنتی، آغاز همکاری با مشتریان جدید ممکن است به دلیل فرایندهای زمان‌بر و وابستگی به ارائه‌دهندگان خدمات، با تأخیر مواجه شود. اما در رویکرد خودمدیریتی، سازمان می‌تواند بلافاصله و بدون انتظار، فرایند پذیرش مشتری را آغاز کرده و تعاملات تجاری را در سریع‌ترین زمان ممکن برقرار کند.

همین موضوع درباره‌ مدیریت تغییرات و استثناها (change and exception management) نیز صدق می‌کند. بروز خطاهایی مانند مغایرت‌های داده‌ای، کدگذاری نادرست در سفارش‌ها یا ثبت نادرست موجودی انبار می‌تواند تبعات جدی برای کسب‌وکار داشته باشد. اما با بهره‌گیری از رویکرد خودمدیریتی در مدیریت تغییر و استثنا، سازمان شما می‌تواند فوراً به این موارد رسیدگی کند و تأثیر آن‌ها را به حداقل یا حتی صفر برساند.

بیشتر بخوانید:

چابکی عملیاتی؛ کلید بقای کسب‌وکارها در عصر سرعت و تغییر!

2. کمبود نیروی کار در سطح جهانی

صنعت لجستیک و خدمات لجستیک شخص ثالث (3PL) با چالشی جدی مواجه است: کمبود جهانی نیروی کار، که همچنان ادامه دارد. این نمونه از روندهای صنعت لجستیک، یکی از عوامل اصلی افزایش هزینه‌های تولید و تحویل کالاها به‌شمار می‌رود. برای مقابله با این بحران، تولیدکنندگان و شرکت‌های لجستیکی به سمت اتوماسیون حرکت کرده‌اند. در بخش انبارداری، فرایندها به‌سرعت در حال خودکار شدن هستند؛ ماشین‌ها وظیفه انتخاب کالا و آغاز بسته‌بندی را برعهده گرفته‌اند. در حوزه حمل‌ونقل نیز تحولاتی در حال وقوع است؛ اروپا پیشتاز آزمایش کامیون‌های خودران است. برخی شرکت‌ها از ترکیب دو کامیون استفاده می‌کنند که در آن، یک راننده در کامیون اول حضور دارد و کامیون دوم به‌صورت خودکار الگوی حرکت کامیون اول را دنبال می‌کند.

بیشتر بخوانید:

فناوری خودروهای متصل، انقلابی در ناوگان حمل‌ونقل صنایع

رایانش لبه، کلید پیشرفت خودروهای خودران در آینده

3. استقبال از اتوماسیون

استقبال از اتوماسیون نیز یکی دیگر از تأثیرگذارترین روندهای صنعت لجستیک به شمار می‌رود. اتوماسیون یکی از منابع حیاتی برای کسب‌وکارهای مدرن است؛ چرا که با کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، مانع از انجام وظایف تکراری توسط نیروی انسانی شده و باعث می‌شود آن‌ها زمان بیشتری را به فعالیت‌های ارزش‌آفرین‌تر اختصاص دهند. شرکت‌های لجستیکی می‌توانند با یکپارچه‌سازی سراسری سیستم‌های پشتیبان مانند سیستم مدیریت انبار (WMS) یا برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) و پلتفرم‌های محبوب تجارت الکترونیک، از مزایای اتوماسیون بهره‌مند شوند.

با گسترش استفاده از سامانه‌ها و ابزارهای دیجیتال، حجم داده‌های قابل جمع‌آوری نیز افزایش یافته است. اگرچه داده‌ها نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های کسب‌وکار دارند، اما پراکندگی آن‌ها در سیستم‌های مختلف باعث می‌شود کاربران زمان زیادی را صرف جست‌وجو و گردآوری اطلاعات مورد نظر خود کنند. این فرایند دستی علاوه‌بر اتلاف زمان، مستعد خطا نیز هست؛ اما با اتصال خودکار بین سیستم‌های ERP/WMS و پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، داده‌ها از منابع مختلف به‌صورت لحظه‌ای جمع‌آوری و در یک داشبورد متمرکز، منظم و قابل‌فهم ارائه می‌شود. این کار باعث کاهش اتلاف وقت، بهبود دقت داده‌ها و ارائه گزارش‌های تصویری قابل تحلیل می‌شود.

با ایجاد جریان داده‌ای منسجم، تیم شما می‌تواند عملکرد عملیاتی را با دقت بیشتری پایش و مدیریت کند. در نتیجه، با دسترسی به داده‌های جامع و بینش عمیق‌تر نسبت به فرایندهای داخلی، فرصت‌های بهبود شناسایی می‌شود. این داده‌ها می‌توانند در حوزه‌هایی مانند مدیریت زنجیره تأمین، پیش‌بینی تقاضا، کنترل کیفیت و مدیریت تحویل مورد استفاده قرار گیرند و فرایندها را بهینه‌سازی کنند.

بیشتر بخوانید:

اتوماسیون مبتنی بر هوش مصنوعی چیست و چه تغییراتی را در کسب‌وکارها ایجاد می‌کند؟

۴. اهمیت داده‌های لحظه‌ای و شفافیت کامل در مدیریت تقاضا

تأثیر شرکت آمازون بر رفتار و انتظارات خرید مشتریان، بسیار عمیق و گسترده بوده تا جایی که نحوه عملکرد این شرکت در برآورده کردن تقاضای مشتریان تبدیل به یکی از مهم‌ترین روندهای صنعت لجستیک شده است. یکی از نتایج مستقیم «اثر آمازون» این است که مصرف‌کنندگان و شرکای تجاری، اکنون انتظار دارند همواره به‌صورت لحظه‌ای از موقعیت سفارش و زمان تقریبی تحویل آن مطلع شوند. این انتظارات تا حد زیادی از خدمات تحویل بسیار سریع آمازون (در بازه‌های زمانی دو‌روزه یا همان‌روز) نشئت می‌گیرد. در این شرایط، کسب‌وکارها چگونه می‌توانند در طول فرایند ارسال، اطلاعات وضعیت سفارش را به‌طور مداوم در اختیار مشتریان قرار دهند؟

راهکار مؤثر، یکپارچه‌سازی سیستم‌های ERP یا WMS با پلتفرم‌های شفافیت زنجیره تأمین (supply chain visibility platforms) است. این یکپارچه‌سازی به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا ارسال سفارش‌ها را ردیابی کرده و اطلاعات به‌روزرسانی‌شده را به‌صورت خودکار برای مشتریان ارسال کنند. به این ترتیب، مشتریان در جریان تمام مراحل ارسال قرار می‌گیرند و می‌توانند برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشند.

سازوکار این فرایند به این صورت است که پلتفرم شفافیت زنجیره تأمین، موقعیت دقیق محموله را ردیابی و داده‌های مربوطه را به ERP یاWMS  منتقل می‌کند. این سیستم‌ها که به اطلاعات سفارش و مشتری دسترسی دارند، می‌توانند به‌صورت خودکار، پیام‌های به‌روزرسانی وضعیت تحویل را برای مشتریان ارسال کنند. دسترسی لحظه‌ای به موقعیت محموله و زمان تخمینی تحویل، مزیتی ارزشمند برای مشتریان محسوب می‌شود، زیرا به آن‌ها کمک می‌کند عملیات خود را با دقت بیشتری مدیریت و هماهنگ کنند.

5. ضرورت شفافیت و همکاری در زنجیره تأمین

شرکت‌های لجستیکی روزانه با مجموعه‌ای از اجزا و فرایندهای متحرک و پیچیده روبه‌رو هستند. برای مدیریت مؤثر این پیچیدگی، دستیابی به نظارت لحظه‌ای و شفاف نسبت به زنجیره تأمین، امری ضروری است. یکی از شیوه‌های مؤثر در تحقق این هدف، یکپارچه‌سازی تبادل الکترونیکی داده‌ها (Electronic Data Interchange یا EDI ) و رابط برنامه‌نویسی اپلیکیشن (Application Programming Interface یا API)  است.

درصورتی‌که این یکپارچه‌سازی به‌درستی انجام شود، EDI  وAPI  می‌توانند مکمل یکدیگر باشند و در کنار ارتقاء شفافیت، نقش مؤثری در تسهیل فرایندهای راه‌اندازی همکاری‌های جدید نیز ایفا کنند. APIها بینش عمیق‌تری از جریان‌های اطلاعاتی در اکوسیستم دیجیتال شرکت فراهم می‌کنند؛ در حالی‌که EDI وظیفه شروع و هماهنگی خودکار فرایندهای کلیدی کسب‌وکار را بر عهده دارد.  به‌عنوان نمونه، EDI  می‌تواند برای شروع خودکار فرایندهایی مانند ثبت سفارش، ارسال کالا و تکمیل تعهدات استفاده شود؛ درحالی‌که  APIها به‌خوبی می‌توانند از فرایندهایی مانند ردیابی محموله، به‌روزرسانی وضعیت‌ها و مدیریت موجودی پشتیبانی کنند.

ترکیب این دو فناوری، دید جامع‌تری نسبت به زنجیره تأمین در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد و با خودکارسازی امور، باعث بهبود بهره‌وری، کاهش خطاها، افزایش درآمد و تسلط بیشتر بر فرایندها می‌شود.

بیشتر بخوانید:

بهبود کارایی زنجیره تأمین با استفاده از فناوری اینترنت اشیا

6. تقاضای حمل بار کمتر از تمام ظرفیت کامیون  (Less Than Truckload – LTL)

یکی دیگر از روندهای صنعت لجستیک مربوط به تقاضای حمل بار کمتر از تمام ظرفیت کامیون (خرده‌بار) است. با افزایش محبوبیت تجارت الکترونیک و نیاز به ارسال سریع‌تر، شرکت‌های حمل‌و‌نقل مجبور شده‌اند که محموله‌های کوچک‌تر را با دفعات بیشتر جابه‌جا کنند. علت این امر آن است که شرکت‌ها دیگر نمی‌توانند منتظر بمانند تا سفارش‌های کافی برای پرکردن تمام ظرفیت یک کامیون جمع‌آوری شود. یکی از راهکارها، روش Less Than Truckload – LTLیا حمل بار کمتر از ظرفیت کامل کامیون است. در این روش، چندین محموله کوچک متعلق به شرکت‌های مختلف در یک کامیون بارگیری می‌شوند و به‌صورت جداگانه و با توقف‌های متعدد در مسیر، به مقصد هر مشتری تحویل داده می‌شوند. این روش مزایای متعددی دارد که عبارتند از:

• کاهش هزینه‌ها

در این روش مشتریان تنها بابت میزان فضای اشغال‌شده در کامیون هزینه پرداخت می‌کنند و شرکت‌های حمل‌و‌نقل می‌توانند از ظرفیت وسایل نقلیه خود بهتر استفاده کرده و این فضای ارزشمند را هدر ندهند.

• بهره‌گیری از ظرفیت تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک با سرعت بالایی در حال پیشرفت است و تأثیرات این پیشرفت را می‌توان به‌وضوح در روش LTL مشاهده کرد. با استفاده از این قابلیت، مشتریان می‌توانند هر زمان که نیاز دارند سفارش خود را ثبت کرده و شرکت‌های حمل‌و‌نقل با تحویل سریع محموله‌ها، نیازهای آن‌ها را برآورده می‌کنند؛ بدون آنکه به‌خاطر فضای خالی، درآمد خود را از دست بدهند.

• کمک به کسب‌وکارهای کوچک

کسب‌وکارهای کوچک به‌طور طبیعی فروش کمتری نسبت به شرکت‌های بزرگ دارند، بنابراین نیازی به پرکردن یک کامیون کامل نداشته و همچنین سرمایه لازم برای پرداخت بار نیمه‌پر را نیز در اختیار ندارند. روش LTL با فراهم کردن امکان پرداخت فقط بابت فضای استفاده‌شده، این مشکل کسب‌وکارهای کوچک را حل می‌کند. در نتیجه شرکت‌های حمل‌و‌نقل، سفارش‌های بیشتری از کسب‌وکارهای کوچک دریافت می‌کنند.

• حفاظت از محیط زیست

روش LTL تأثیرات زیست‌محیطی حمل‌و‌نقل را به‌طرز قابل‌توجهی کاهش می‌دهد زیرا در این روش کامیون‌ها با محفظه‌های بار تکمیل‌شده حرکت می‌کنند و در نتیجه، تعداد کامیون‌ها و سفرهای لازم برای تحویل کالا کمتر می‌شود. این موضوع نقش مهمی در کاهش انتشار آلاینده‌ها خواهد داشت.

7. تحول دیجیتال پایدار

اتوماسیون یکپارچه و مدرن‌سازی EDI می‌تواند به‌طور چشمگیری بهره‌وری جریان‌های کاری مبتنی بر رویداد را افزایش دهد. هنگامی که رویدادها به یک جریان کاری خودکار متصل می‌شوند، نقش انسان حذف می‌شود. این یعنی برای آغاز گام بعدی فرایند، دیگر نیازی به انتظار برای انجام وظیفه پیشین توسط انسان نیست. بلکه فناوری به‌سرعت و دقت هر مرحله از جریان کاری را انجام می‌دهد.

با افزایش تمایل و نیاز شرکت‌ها به استفاده از سیستم‌های EDI در همکاری با شرکای تجاری‌شان، شرکت‌های حمل‌ونقل نیز به این نتیجه رسیده‌اند که باید یک سیستم EDI مدرن و نوآورانه راه‌اندازی کنند تا بتوانند تمام مراحل حمل بار از سفارش‌گذاری تا صدور فاکتور را به‌صورت خودکار انجام دهند. در غیر این صورت، ممکن است فرصت‌های ارزشمندی را از دست بدهند.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با دلایل اصلی ناکامی تحول دیجیتال در کسب‌وکارها!

8. یکپارچه‌سازی مبتنی بر  API

راهکارهای یکپارچه‌سازی مبتنی بر API به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از محبوب‌ترین روندهای صنعت لجستیک هستند. دلیل اصلی توجه شرکت‌های لجستیکی به این نوع یکپارچه‌سازی‌ها این است که  APIها به‌جای پردازش دسته‌ای (batch)، اطلاعات را به‌صورت آنی (real-time) پردازش می‌کنند. این قابلیت به شرکت‌های لجستیکی این امکان را می‌دهد تا داده‌ها و به‌روزرسانی‌های مربوط به سفارش‌ها و محموله‌های مشتریان را تقریباً به‌صورت آنی دریافت کنند.

همچنین این به‌روزرسانی‌ها می‌توانند مستقیماً در اختیار مشتریان و شرکای تجاری آن‌ها قرار گیرند. اهمیت این موضوع در آن است که مشتریان امروزی انتظار دارند ارتباط و اطلاع‌رسانی بیشتری درباره وضعیت سفارش‌های خود داشته باشند. ارسال مکرر به‌روزرسانی‌ها به مشتریان کمک می‌کند تا فرایندهای کسب‌وکار خود را بهتر مدیریت و بهینه‌سازی کنند.

به‌علاوه، یکپارچه‌سازی‌های مبتنی بر API به‌خوبی می‌توانند مکمل سیستم‌های EDI باشند که معمولاً بر اساس پردازش دسته‌ای کار می‌کنند. با این حال، API  جایگزینی کامل برای EDI نیست؛ زیرا پیاده‌سازی و مدیریت آن نیازمند منابع بیشتر و سفارشی‌سازی‌های خاص است. بنابراین، بسیاری از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند از API در بخش‌هایی استفاده کنند که بیشترین بهره‌وری را دارد و در عین حال همچنان از  EDI برای سایر بخش‌ها بهره ببرند. این رویکرد باعث می‌شود میزان تلاش مورد نیاز برای مدیریت API کاهش یافته و در عین حال بیشترین ارزش افزوده از آن کسب شود.

بیشتر بخوانید:

چگونه تحول دیجیتال را با کمک APIها در کسب‌وکار خود پیاده‌سازی کنیم؟

9. ترکیب پیش‌بینی تقاضا با چابکی در حوزه لجستیک

پیش‌بینی تقاضا، فرایند برآورد میزان تقاضای آتی مشتریان برای یک محصول یا خدمت بر اساس داده‌ها و عوامل مؤثر است. شرکت‌های لجستیکی می‌توانند با تحلیل عواملی نظیر سوابق فروش، فصلی بودن تقاضا، شرایط اقتصادی، روندهای بازار، قیمت‌گذاری، رقابت و… میزان تقاضای مورد انتظار را پیش‌بینی کنند. این کار به شرکت‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای منابع انسانی، مواد اولیه و زمان‌بندی انجام داده و در نتیجه با کارایی بیشتری فعالیت کنند.

پیش‌بینی تقاضا می‌تواند در مراحل مختلفی از زنجیره تأمین لجستیکی انجام شود؛ از جمله در مرحله جمع‌آوری کالا، ارسال و تحویل نهایی. هرچه این پیش‌بینی دقیق‌تر باشد، شرکت‌ها بهتر می‌توانند عملیات خود را با سطح واقعی تقاضا هماهنگ کرده و عملکرد بهینه‌تری داشته باشند.

علاوه‌بر این، ترکیب پیش‌بینی تقاضا با «چابکی زنجیره تأمین» (که پیش‌تر به آن اشاره شد) به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا در مواقع ضروری بتوانند مسیر کسب‌وکار خود را به‌سرعت تغییر داده و همچنان رقابتی باقی بمانند.

در نهایت، پیش‌بینی تقاضا نقش مهمی در کاهش اختلالات زنجیره تأمین دارد. برای مثال، اگر یک شرکت پیش‌بینی کند که در آینده‌ای نزدیک با افزایش چشمگیر تقاضا روبه‌رو خواهد شد، می‌تواند از قبل منابع لازم را آماده کند تا به‌موقع پاسخگوی سفارش‌ها باشد. اما در غیاب این پیش‌بینی‌، ممکن است شرکت به‌طور ناگهانی با موجی از تقاضا مواجه شود و نتواند آن را به‌درستی مدیریت کند.

10. بازارهای دیجیتال حمل‌ونقل بار

بازارهای دیجیتال حمل‌ونقل بار نیز یکی دیگر از مهم‌ترین روندهای صنعت لجستیک است. این بازارها مجموعه‌ای از شبکه‌های آنلاین هستند که در آن‌ها صاحبان کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل می‌توانند به‌راحتی به یکدیگر متصل شده و هماهنگی‌های لازم را برای حمل‌ونقل انجام دهند. این بازارها به صاحبان کالا کمک می‌کنند تا سریع‌تر شرکت‌های حمل‌ونقل مناسب را پیدا کنند و برای شرکت‌های حمل‌ونقل نیز فرصت‌های کسب‌وکار بیشتری را فراهم می‌کند؛ ضمن اینکه هر دو طرف می‌توانند برای تعیین بهترین قیمت برای پروژه خود با یکدیگر مذاکره کنند.

برای اتصال به این بازارهای دیجیتال، صاحبان کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل از یکپارچه‌سازی API استفاده می‌کنند؛ زیرا ارتباط بین طرفین باید به‌صورت بلادرنگ صورت گیرد تا فرایند حمل‌ونقل سریع‌تر انجام شود. APIها این امکان را فراهم می‌کنند و امکان تبادل اطلاعات را در لحظه فراهم می‌کنند.

بازارهای حمل‌ونقل به شرکت‌های لجستیکی کمک می‌کنند تا در زمان و هزینه خود صرفه‌جویی کنند؛ زیرا صاحبان کالا می‌توانند به‌صورت هم‌زمان در یک پلتفرم، زمان‌های حمل، قیمت‌ها و خدمات شرکت‌های مختلف را مقایسه کنند. این بازارها برای شرکت‌های حمل‌ونقل نیز مزایای متعددی دارند؛ زیرا به آن‌ها کمک می‌کنند به مشتریان بیشتری دسترسی پیدا کنند و فرایند رزرو را ساده‌تر انجام دهند. در این مدل، دیگر نیازی به رفت‌وآمدهای مکرر بین شرکت‌ حمل‌ونقل و صاحب بار برای هماهنگی جزئیات، ارائه قیمت و موارد مشابه نیست. بازار دیجیتال، محیطی مناسب و آنی را برای تبادل اطلاعات میان طرفین فراهم می‌کند.

کلام آخر

پیشرفت‌های فناوری به سرعت در حال تغییر چشم‌انداز لجستیک و زنجیره تأمین هستند و امکان مدیریت هوشمندتر، سریع‌تر و کارآمدتر را فراهم کرده‌اند. آینده لجستیک بر بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و حفظ پایداری تمرکز دارد تا بتواند پاسخگوی نیازهای پیچیده و متغیر بازارهای امروز باشد. راهکارهای سازمانی ایرانسل با ارائه فناوری‌های نوآورانه و امن، از جمله سرویس مدیریت هوشمند ناوگان، همراه مطمئن شما در مسیر تحول دیجیتال است تا بتوانید با سرعت و اطمینان، در دنیای پیچیده و پرچالش لجستیک، پیشتاز باقی بمانید. برای اطلاعات بیشتر، کد دستوری ستاره سه مربع (#۳*) را با خطوط ایرانسلی شماره‌گیری کنید یا از طریق ایمیل EB@mtnirancell.ir با کارشناسان ما تماس بگیرید.

منبع:

https://www.cleo.com/blog/logistics-management-trends

https://www.ultimo.com/resources/blogs/four-predictions-for-logistics