فناوری خودروهای متصل در حال ایجاد تحولی بزرگ در صنعت خودروسازی هستند و آیندهای نوین را برای حملونقل به ارمغان میآورند. این خودروها با استفاده از فناوریهای پیشرفتهای مانند ارتباطات لحظهای، سیستمهای خودران و دستگاههای هوشمند، تجربه رانندگی را به سطحی جدید ارتقا میدهند. خودروهای متصل میتوانند با یکدیگر و با زیرساختهای اطراف خود ارتباط برقرار کنند که همین امر باعث افزایش ایمنی، راحتی و کارایی در جادهها میشود. بهعنوان مثال، این خودروها با تحلیل دادههای لحظهای میتوانند در موقعیتهای گوناگون تصمیمات هوشمندانهتری گرفته و به رانندگان کمک کنند تا سفری ایمن و بهینه داشته باشند.
مزایای این فناوری تنها به بهبود تجربه رانندگی محدود نمیشوند، بلکه آیندهای هوشمندتر و متصلتر را برای جوامع بشری ترسیم میکنند. آینده حملونقل، به لطف خودروهای هوشمندی که به اینترنت متصل هستند، در حال تغییر است. این خودروها با قابلیتهای هوشمندانه خود، نه تنها ترافیک را روانتر میکنند، بلکه به ما این امکان را میدهند تا سفرهای ایمنتر و راحتتری را تجربه کنیم. در واقع، خودروهای هوشمند، آینده حملونقل را به سمتی میبرند که در آن، رانندگی کردن به یک تجربه کاملاً دیجیتال و هوشمند تبدیل میشود.
فناوری خودروهای متصل (Connected Cars) چیست و چطور کار میکند؟
خودروی متصل همواره به اینترنت متصل است و این امکان را فراهم میکند تا رانندگان به سیستمهای ارتباطی خودرو و سایر سامانههای آنلاین مانند بهروزرسانی نرمافزاری از راه دور، GPS و اپلیکیشنهای خارجی متصل به کنسول مرکزی خودرو دسترسی داشته باشند.
فناوری خودروهای متصل همچنین به رانندگان اجازه میدهد دادهها را با دستگاههای داخل و خارج خودرو به اشتراک بگذارند. این امر از طریق شبکههای داده تلفن همراه انجام میشود و خدمات دسترسی از راه دور را از طریق تلفنهای هوشمند یا سایر دستگاهها تسهیل میکند. گفتنی است که تمامی این خدمات به یک سیستم مدیریت داده مرکزی متصل میشوند.
انتقال داده یکی از ویژگیهای حیاتی فناوری خودروهای متصل است. این قابلیت به واسطه سیستمهای ارتباطی پیشرفتهای فراهم میشود که یا بهطور پیشفرض در خودرو تعبیه شدهاند یا پس از خرید خودرو، بهطور جداگانه نصب میشوند. در بیشتر موارد، انتقال دادهها دو طرفه است، به این معنی که خودروها میتوانند دادهها را به سیستمهای خارج از خودرو ارسال کرده و از آنها دریافت کنند.
بیشتر بخوانید:
فناوری اصلی پشت خودروهای متصل شامل یک سیستم تعبیهشده (embedded system)، یک سیستم متصل از طریق تلفن همراه (tethered system) یا ترکیبی از هر دو است.
در سیستم تعبیهشده (embedded system)، خودرو به چیپست (chipset) و آنتن از پیش نصبشده مجهز است و به محض خروج از خط تولید، آماده اتصال به اینترنت میشود. این سیستم به خودرو اجازه میدهد بهصورت مستقل بهروزرسانیها را دانلود کرده، دادههای قابل دسترسی را از راه دور ارسال کند و از Wi-Fi داخلی برای اتصال به دستگاههای دیگر استفاده کند.
از سوی دیگر، سیستم متصل از طریق تلفن همراه (tethered system) به تلفن هوشمند کاربر وابسته است تا اتصال به اینترنت را برای خودرو فراهم کند. اگرچه این روش بهاندازه سیستم تعبیهشده یکپارچه نیست، اما همچنان امکان اتصال را فراهم میکند و عملکرد خودرو را بهبود میبخشد.
صرفنظر از نوع سیستم مورد استفاده، فناوری خودروهای متصل قادر به دسترسی و تولید دادههای تلماتیک، ارائه عملکردهای کنترل از راه دور و یکپارچگی با اکوسیستم در حال گسترش دستگاههای هوشمند، از جمله خودروهای برقی (EVs) است.
بیشتر بخوانید:
خودرو متصل، چگونه خودروی من هوشمند میشود؟
خودروهای متصل چگونه ارتباط برقرار میکنند؟
هدف خودروهای متصل تنها دسترسی به اینترنت نیست. این فناوری به دنبال ایجاد روشهای مختلف ارتباطی است که شبکهای تعاملی در جادهها شکل دهد؛ شبکههایی که بهطور قابلتوجهی ایمنی جادهها و تجربه رانندگی را بهبود میبخشند.
چندین روش برای انتقال دادههای خودرو وجود دارد که عبارتاند از:
1.ارتباط خودرو با خودرو (Vehicle-to-Vehicle)
ارتباط خودرو با خودرو (V2V) اطلاعات ایمنی لحظهبهلحظه را بین خودروهای نزدیک به اشتراک میگذارد. این نوع ارتباط دادههایی مانند سرعت، جهت، وضعیت فرمان و ترمز را منتقل میکند و آگاهی رانندگان از شرایط جاده و خطرات احتمالی را افزایش میدهد.
2.ارتباط خودرو با عابران (Vehicle-to-Pedestrian)
در ارتباط خودرو با عابران (V2P)، فناوری پیشرفته حسگرهای تعبیهشده در خودرو، در مورد حضور عابران به رانندگان هشدار میدهد و امکان اقدام بهموقع برای جلوگیری از تصادفات را فراهم میکند.
3. ارتباط خودرو با زیرساختها (Vehicle-to-Infrastructure)
ارتباط V2I، خودروها را به زیرساختهای محلی متصل میکند و اطلاعات بهروزی مانند وضعیت ترافیک، شرایط آبوهوا و هشدارهای احتمالی را که ممکن است بر مسیر سفر تأثیر بگذارند، ارائه میدهد. سیستمهای پیشرفتهتر حتی میتوانند جزئیاتی درباره وضعیت چراغهای راهنمایی، مناطق ساختوساز، ارتفاع پلها و گذرگاههای عابر پیاده را نیز به اشتراک بگذارند.
4.ارتباط خودرو با فضای ابری (Vehicle-to-Cloud)
ارتباط V2C حجم عظیمی از دادهها، از جمله گزارشهای تشخیصی، دادههای مکانی و اتصال به اینترنت اشیا (IoT) را تولید میکند.
5.ارتباط خودرو با همه چیز (Vehicle-to-Everything)
V2X اصطلاحی جامع است که تمامی انواع ارتباطات خودرو را شامل میشود و ارتباطات بین خودرو، عابر، زیرساخت و فضای ابری را دربر میگیرد.
بیشتر بخوانید:
آینده خدمات خودرو متصل در ایران، نگاهی به تجربه ۳ اپراتور پیشرو !
مزایا و معایب فناوری خودروهای متصل چیست؟
خودروهای متصل مزایای گستردهای دارند، از دسترسی به خدمات سرگرمی و اطلاعات (Infotainment) گرفته تا پشتیبانی از سیستمهای ناوبری، ویژگیهای ایمنی پیشرفته و امکان دسترسی از راه دور به عملکردهای مختلف خودرو.
در ادامه برخی از مزایای خودروهای متصل را با هم مرور میکنیم:
1.اتصال دائمی به اینترنت
خودروهای متصل همیشه به اینترنت دسترسی دارند و این امکان را برای رانندگان فراهم میکنند که از اتصال Wi-Fi استفاده کرده، بهروزرسانیهای منتشرشده توسط سازنده را دانلود کنند و به سایر اپلیکیشنهای آنلاین دسترسی داشته باشند.
2.اتصال اپلیکیشن به خودرو
اکثر سازندگان خودرو اپلیکیشنهایی اختصاصی برای تلفنهای هوشمند ارائه میدهند که از طریق شبکه بیسیم با خودرو جفت میشوند. این اپلیکیشنها به رانندگان اجازه میدهند از راه دور بر وضعیت خودرو نظارت کرده و آن را کنترل کنند.
3.ایمنی و امنیت پیشرفته
فناوری خودروهای متصل به ویژگیهای ایمنی پیشرفتهای مانند اشتراک موقعیت مکانی بهصورت لحظهای یا برقراری تماس اضطراری (SOS) مجهز است که در نهایت به ایجاد یک شبکه ایمنی برای رانندگان کمک میکند.
4.سرگرمی و اطلاعات
این خودروها خدمات سرگرمی از پیشبارگذاریشده متنوعی را ارائه میکنند و به رانندگان اجازه میدهند از خدمات پخش موسیقی در گوشی خود بهصورت مستقیم در خودرو استفاده کنند.
5.تعمیر و نگهداری پیشبینیشده
تراشههای کامپیوتری و حسگرها دادههای عملکردی خودرو را جمعآوری کرده و هشدارهای مربوط به نگهداری خودرو را به راننده ارسال میکنند. این ویژگی به کاهش هزینههای رانندگان کمک شایانی میکند؛ چراکه با جمعآوری اطلاعات خودرو و تنظیمات بهینه، از فرسودگی زودهنگام قطعات جلوگیری کرده و عمر مفید آنها را افزایش میدهد.
6.پیشبینی ترافیک
فناوری اینترنت اشیا (IoT) میتواند به کاهش بار ترافیکی و پیشبینی نقاط احتمالی تراکم قبل از وقوع ترافیک کمک کند. خودروهای هوشمند با پیشبینی دقیق ترافیک، به رانندگان کمک میکنند تا مسیرهای کمتردد را انتخاب کنند و با مصرف سوخت کمتر، سفرهای مقرونبهصرفهتر و ایمنتری را تجربه کنند.
اگرچه خودروهای متصل مزایا و امکانات متعددی را در اختیار رانندگان میگذارند، اما نباید از معایب آنها غافل شد؛ معایبی مانند خطرات امنیت سایبری، حفظ حریم خصوصی دادهها و هزینههای بالا.
- امنیت سایبری
خودروهای متصل در برابر حملات سایبری آسیبپذیرتر هستند. این حملات ممکن است منجر به افشای دادههای شخصی، کنترل خودرو توسط افراد غیرمجاز یا ایجاد اختلال در سیستمهای ایمنی شوند.
- حفظ حریم خصوصی دادهها
دادههای خودروهای متصل، از جمله مکان، عادات رانندگی و اطلاعات شخصی، ممکن است بهدرستی محافظت نشوند یا مورد سوءاستفاده قرار گیرند. این موضوع اعتماد عمومی به فناوری خودروهای متصل را با چالش مواجه میکند.
- قابلیت همکاری و اطمینانپذیری
یکی از چالشهای اصلی این فناوری، اطمینان از عملکرد صحیح و هماهنگ قطعات و سیستمهای مختلف تولید شده توسط شرکتهای متفاوت است. همچنین، عملکرد بهینه خودروهای متصل به زیرساختهای گسترده و قابلاعتماد نیاز دارد که در همه مناطق بهطور یکسان موجود نیست.
- استانداردهای قانونی و نظارتی
نبود استانداردهای قانونی و نظارتی یکپارچه در مناطق و کشورهای مختلف، پیادهسازی و رعایت قوانین را پیچیده میکند. علاوهبر این، در صورت وقوع تصادفات مربوط به خودروهای متصل، تعیین مسئولیت میتواند دشوار باشد.
- هزینهها
توسعه و استقرار فناوری خودروهای متصل برای تولیدکنندگان خودرو و مصرفکنندگان پرهزینه است. این هزینهها شامل تولید، نگهداری و ارتقای مداوم فناوری میشود.
بیشتر بخوانید:
فناوری خودروهای متصل چه کاربردهایی در صنایع مختلف دارد؟
خودروهای متصل به اینترنت کاربردهای متعددی در صنایع مختلف دارند که راحتی، ایمنی، کارایی و تجربه کلی از رانندگی را بهبود میبخشند. در ادامه، نمونههایی کلیدی از کاربردهای فناوری خودروهای متصل آورده شده است:
- صنعت بیمه
شرکتهای بیمه معمولا دادههای دقیقی در مورد رفتارهای رانندگی خودروها، از جمله اطلاعات سادهای مانند اینکه چه کسی خودرو را میراند، ندارند. دادههای خودروهای متصل، امکان طراحی محصولات بیمهای سفارشی، ارزیابی پروفایلهای ریسک، ردیابی اثرات ریسک و تعیین نرخهای بیمه را برای شرکتهای بیمه فراهم میکنند.
- مدیریت ناوگان و لجستیک
دادههای خودروهای متصل به اپراتورهای ناوگان اجازه میدهد تا عملیات خودروهای خود را بهصورت لحظهای، نظارت و تحلیل کنند. آنها میتوانند با بررسی دادههای تاریخی، الگوهای ترافیکی ناکارآمد یا خطرناک را شناسایی کرده و مسیرهای بهینه را برای صرفهجویی در زمان و مصرف سوخت برنامهریزی کنند.
- خردهفروشی و رسانه/آژانسهای تبلیغاتی
کسبوکارهای خردهفروشی میتوانند با استفاده از دادههای خودروهای متصل، بهترین مکانها برای راهاندازی فروشگاه یا ارائه خدمات خود را پیدا کنند. برای مثال، یک هتل میتواند با تحلیل مسیرهای حرکت خودروها از فرودگاه، محبوبترین مسیرها را شناسایی کند و با احداث هتل در نزدیکی این مسیرها، برای مسافرانی که از فرودگاه میآیند، دسترسی آسانتری فراهم کند. به همین ترتیب، آژانسهای تبلیغاتی میتوانند با شناسایی نقاط پرتردد در ساعات مختلف روز، مخاطب خود را گسترش دهند.
- حملونقل اشتراکی
فناوری خودروهای متصل دسترسی به خدمات حملونقل اشتراکی را بهبود میبخشد. این خودروها میتوانند در سرویسهایی مانند تاکسیهای آنلاین مورد استفاده قرار گیرند یا بهصورت درخواستی اجاره داده شوند و با استفاده از اپلیکیشنهای موبایلی مکانیابی شوند.
آینده فناوری خودروهای متصل به چه شکل است؟
با ظهور عصر فناوری خودروهای متصل و توسعه آن، شاهد همکاری بیشتری میان تولیدکنندگان خودرو، شرکتهای فناوری و سازندگان تراشهها خواهیم بود.
خودروهای متصل بهطور فزایندهای با زندگی دیجیتال ما ادغام خواهند شد. این خودروها نهتنها بخشی از اکوسیستم دیجیتال خانه و شهرهای هوشمند میشوند، بلکه نقشی فعالتر در مدیریت دادههای روزمره و اتصال به دیگر دستگاههای هوشمند ایفا خواهند کرد.
افزون بر این، رشد خودروهای متصل زمینهساز خلق مدلهای تجاری جدید و فرصتهای نوین خواهد بود. از خدمات سفارشیسازیشده مبتنی بر دادههای رانندگی گرفته تا اشتراکگذاری خودروها، این فناوریها افقهای جدیدی را برای صنایع مختلف ایجاد خواهند کرد.
همچنین، خودروهای متصل نمایانگر گامی مهم بهسوی خودروهای کاملاً خودران هستند. با استفاده از حسگرهای لحظهای و جمعآوری دادهها، این خودروها میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و نتیجه این ارتباط، کاهش تصادفات، بهبود جریان ترافیک و افزایش ایمنی در جادهها خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
فناوری خودرو متصل چیست و با چه موانعی در ایران روبرو است؟
کلام آخر
خودروهای متصل نهتنها تجربه رانندگی را متحول میکنند، بلکه با بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته مانند اینترنت اشیا (IoT) و سرویس مدیریت هوشمند ناوگان (FMS)، گامی مهم به سوی آیندهای ایمنتر، کارآمدتر و متصلتر برداشتهاند. این فناوریها به سازمانها و کسبوکارها این امکان را میدهند که با استفاده از دادههای لحظهای، عملکرد خودروها را بهینهسازی کنند و از راندمان بالاتری برخوردار شوند.
در این راستا، مجموعه راهکارهای سازمانی ایرانسل، با ارائه خدمات مبتنی بر اینترنت اشیا و مدیریت هوشمند ناوگان، به کسبوکارها کمک میکند تا نهتنها هزینهها را کاهش دهند، بلکه ایمنی و کارایی ناوگان خود را بهطور چشمگیری ارتقا دهند. این راهکارها شامل ردیابی و نظارت بر خودروها بهصورت لحظهای، مدیریت مصرف سوخت، پیشبینی نیاز به تعمیرات و سرویسهای مختلف است که همگی به سازمانها این امکان را میدهند تا تصمیمات هوشمندانهتری بگیرند و فرآیندهای خود را بهطور چشمگیری بهینهسازی کنند.
با پیشرفت این فناوریها و ارائه خدمات جدید، میتوان انتظار داشت که خودروهای متصل در آینده نهتنها به شرکای هوشمندی در جادهها تبدیل شوند، بلکه بخشی از زیرساختهای دیجیتال و هوشمند کشورها در راستای توسعه شهرهای هوشمند و سیستمهای حملونقل ایمنتر باشند.
برای آشنایی بیشتر با سرویسهای اینترنت اشیا و سامانه مدیریت هوشمند ناوگان، کد دستوری ستاره سه مربع (#۳*) را شمارهگیری کنید یا از طریق ایمیل EB@mtnirancell.ir با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
منبع:
نظرات و پیشنهادات