کار در یک محیط آزاردهنده و سمی حتی برای آن دسته از افرادی که شغل‌شان را دوست دارند فرساینده است و تاثیرات مخربی بر عملکرد شغلی و سلامت جسم و روان آن‌ها دارد. این تاثیرات، تنها محدود به محیط کار نیستند، بلکه آینده شغلی و حتی زندگی شخصی افراد را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. گاهی اوقات افراد، نمی‌توانند تشخیص بدهند که آیا در یک محیط سمی و آزاردهنده کار می‌کنند یا دچار فرسودگی شغلی شده‌اند، اما با آگاهی از یک سری نشانه‌ها می‌توان به سمی بودن محیط کار پی برد.
تشخیص این مسئله و برطرف کردن آن برای بهبود سلامت روان کارمندان و افزایش بهره‌وری سازمانها ضروری است. تحقیقات نشان می‌دهند که از هر ۳ کارمندی که شغل خود را ترک می‌کنند، یک نفر از آن‌ها به علت تعارض و عدم وجود رفتار محترمانه در محل‌کار، تصمیم به کناره‌گیری گرفته است.
اگرچه در اغلب موارد، تغییر شغل یا تغییر سازمان، راهکاری منطقی برای نجات یافتن از محیط‌های کاری سمی است، اما از آنجایی که ممکن است به هر دلیلی این امکان برای کارمندان فراهم نباشد، لازم است تا تکنیک‌هایی را فرابگیرند که از آن‌ها برای دوام آوردن در محیط‌های کاری آزاردهنده بهره بگیرند.
با ما همراه باشید تا در این مقاله چند نمونه از این ترفندهای کاربردی را به شما معرفی کنیم.
۱- منبع ایجاد رفتارهای سمی را شناسایی کنید
مطالعات نشان می‌دهند که مدیران سوءاستفاده‌گر و تحقیرکننده در سازمانها می‌توانند عامل مسموم کردن محیط‌های کاری باشند. برای یافتن منبع رفتارهای سمی و آزاردهنده، توجه به رفتارهای همکاران می‌تواند مفید باشد، به همین منظور تلاش کنید بفهمید که آیا فردی وجود دارد که حضور او باعث ناراحتی و معذب شدن سایرین شود؟ آیا افرادی هستند که ایده‌های دیگران را کم‌ارزش جلوه می‌دهند یا تلاش‌های همکاران‌شان را به اسم خود تمام می‌کنند؟ شناسایی افرادی که منبع انرژی سمی در سازمان هستند، به برطرف کردن مسئله کمک بزرگی می‌کند.
۲- با همکاران خود صحبت کنید
اگر به برخی افراد به‌عنوان منبع رفتارهای سمی شک کردید، لازم است تا پیش از هرگونه اقدامی با سوال پرسیدن از آن‌ها شک و تردیدتان را برطرف نمایید. امروزه افراد در خانه و محل کارشان با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ممکن است ضعف در مدیریت استرس، عامل رفتار منفی آن‌ها در محل کار باشد و حتی خودشان نسبت به این موضوع آگاهی نداشته باشند، بنابراین در این شرایط، صحبت کردن با این افراد به شیوه‌ای دوستانه می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی در جلوگیری از تکرار این رفتارها در آینده داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
۳- به نحوه بیان جملات‌تان دقت کنید
صحبت کردن با افراد باید به شیوه‌ای غیر اتهام‌آمیز انجام شود. حرف زدن با افراد به نحوی پرخاشگرانه و متهم کردن آن‌ها باعث می‌شود رفتاری تدافعی از خودشان نشان بدهند. اگر به‌طور مستقیم به خطاهای افراد اشاره کنید، شانس خود را برای برقراری ارتباط مؤثر با آن‌ها از دست می‌دهید. به جای تمرکز بر خطاها و رفتارهای اشتباه آن‌ها بر روی حل مشکلات ناشی از این رفتارها تمرکز کنید. به‌طور مثال به جای گفتن جمله: «شما هیچ‌وقت به افراد اجازه نمی‌دهید ایده‌های‌شان را در جلسات مطرح کنند» می‌توانید بگویید: «شنیدن نظرات افراد مختلف در جلسات می‌تواند کمک‌کننده باشد».
۴-احساسات‌تان را مدیریت کنید
شما نمی‌توانید رفتار دیگران را کنترل کنید، اما می‌توانید نحوه پاسخ خودتان به این رفتارها را کنترل کنید. با حفظ خونسردی در این شرایط می‌توانید به شیوه‌ای مؤثر فکر کنید و واکنش نشان دهید، اگر نتوانستید عصبانیت‌تان را کنترل کنید، آن موقعیت را ترک کنید تا آرامش خودتان را دوباره به دست بیاورید. به‌محض این‌که بر احساسات‌تان تسلط پیدا کردید، برگردید و تلاش کنید تا به‌صورت منطقی با قضیه برخورد کنید.
۵- موضوع را با واحد منابع انسانی مطرح کنید
اگر به این نتیجه رسیدید که صحبت کردن با افراد بی‌فایده است، ممکن است لازم باشد تا این مسئله را با واحد منابع انسانی مطرح کنید. از آنجایی که معمولا مدیران و رهبران سازمانها به‌طور دائم با کارمندان در ارتباط نیستند، ممکن است از مشکلات آن‌ها بی‌خبر باشند، بنابراین بهتر است در این شرایط، تلاش کنید مسئله را با واحد منابع انسانی که ارتباط نزدیک‌تری با کارمندان دارد، در میان بگذارید.
دقت کنید که در این‌جا هم لحن صحبت کردن‌تان سرزنش‌گر و متهم‌کننده نباشد، به آن‌ها شواهدی را ارائه بدهید که اثبات می‌کند در محل کار، رفتارهای سمی وجود دارد و تاثیرات این رفتارها را بر عملکردتان یادآور شوید. فرهنگ و سیاست‌هایی که در سازمان وجود دارد را به‌دقت بررسی کنید تا اگر پیشنهاد یا راهکاری برای ایجاد یک فضای کاری سالم‌تر دارید، آ ن را با واحد منابع انسانی در میان بگذارید.
۶- مقابله به مثل نکنید
زمانی که در محل کار مورد زوگویی یا اتهام‌های نادرست قرار می‌گیرید، راحت‌ترین کار مقابله به مثل کردن است؛ اما این کار تنها باعث وخیم‌تر شدن اوضاع می‌شود. در این شرایط تلاش کنید تا با حفظ خونسردی خود و تلاش برای ارائه راهکار، شرایط را مدیریت کنید.
۷- از واحد منابع انسانی بخواهید برای کارمندان، برنامه‌های آموزشی برگزار کنند
رفتارهای سمی و انرژی منفی می‌تواند به‌سرعت در کل سازمان پخش شود. ایجاد یک محیط کاری سالم و مبتنی بر همکاری، نیازمند مشارکت فعال تمامی افراد است. اگر رفتارهای سمی و منفی در سازمان از یک یا دو نفر فراتر رود، می‌توانید درخواست کنید تا دوره‌های آموزشی برای بهبود مهارت‌های ارتباطی افراد برگزار شود.
۸- مسئله را با مدیران سازمان در میان بگذارید
چنانچه پس از در میان گذاشتن موضوع با واحد منابع انسانی، این واحد اقدامات کافی را برای مقابله با رفتارهای سمی کارکنان انجام نداد، لازم است تا این موضوع را به اطلاع مدیران برسانید؛ زیرا هر مسئله‌ای که بر روی بهره‌وری کارکنان تاثیر منفی بگذارد، برای مدیران از اهمیت بالایی برخوردار است. به مدیران یادآور شوید که این عادات سمی چطور عملکرد شما و سایر کارمندان را تضعیف کرده و باعث بی‌اعتمادی افراد و از بین رفتن انگیزه در محل کار شده است. تلاش کنید تا مسئله را بدون هیچ گونه غرض‌ورزی به مدیران توضیح دهید تا از اهمیت موضوع باخبر شوند و برای حل آن چاره‌اندیشی کنند.
بیشتر بخوانید:
۵ راهکار موثر برای افزایش بهره‌وری در دورکاری
۹- در برابر افراد سمی سکوت نکنید
مقابله به مثل نکردن در برابر افراد سمی به معنی سکوت در مقابل رفتارهای سوءاستفاده‌گرانه آن‌ها نیست. خنثی بودن در برابر این افراد، آن‌ها را به ادامه دادن رفتارهای سمی و آسیب‌زننده‌‌شان تشویق می‌کند. در حالی که برخورد قاطعانه و محترمانه با افراد بی‌ملاحظه و سوءاستفاده‌گر باعث شکستن این چرخه سمی در سازمان می‌شود.
۱۰- فضایی امن و مثبت برای خودتان ایجاد کنید
از آنجایی که نمی‌توانید رفتار دیگران را تغییر دهید، لازم است برای خودتان در محل کار، یک فضای امن و مثبت ایجاد کنید. می‌توانید با مرتب کردن میز خود و استفاده از وسایلی که احساساتی مثبت در شما ایجاد می‌کنند، این فضا را مهیا کنید. استفاده از وسایلی مانند گلدان و عکس‌های خانوادگی تاثیری مثبت بر روحیه و بهبود سلامت روان شما دارد. همچنین استفاده از یادداشت‌ها و جملات انگیزشی که اهداف بلندمدت‌تان را به شما یادآوری می‌کنند، می‌تواند به آرامش و تمرکز شما کمک کند.
سخن آخر
کار کردن در محیط‌های سمی و آزاردهنده برای افراد، سخت و طاقت‌فرسا است و چنین شرایطی می‌تواند تاثیراتی منفی بر بهره‌وری و عملکرد سازمانها داشته باشد. بنابراین استفاده از یک رویکرد پیش‌گیرانه و توجه کردن به نشانه‌های این نوع محیط‌های کاری، می‌تواند نقش مهمی در آینده شغلی افراد، بهبود عملکرد آن‌ها و افزایش بهره‌وری سازمانها داشته باشد. در این مقاله تلاش کردیم تا چند راهکار کاربردی را در این خصوص به شما معرفی کنیم.
برای آشنایی بیشتر با مسائل روز حوزه کسب‌وکار می‌توانید به بخش مقالات وب‌سایت راهکارهای سازمانی ایرانسل مراجعه نمایید.
منبع:
نظرات و پیشنهادات