ما انسان‌ها اغلب بر اساس احساسات و شهود تصمیم می‌گیریم، بدون اینکه پیامدهای آن را به‌طور کامل بسنجیم. این رفتار طبیعی است، چراکه ما موجوداتی احساسی و همدل هستیم و گاهی احساسات بر منطقمان غلبه می‌کند. اما در دنیای کسب‌وکار، تصمیم‌گیری بر پایه حدس و گمان کافی نیست. برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر و موفقیت پایدار، لازم است همه جوانب را به‌دقت بررسی کرده و بر اساس داده‌های واقعی عمل کنیم.
اینجاست که تصمیم‌گیری مبتنی بر داده اهمیت پیدا می‌کند. این رویکرد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به‌جای تکیه بر حدس و شهود، با استفاده از اطلاعات معتبر و تحلیل‌شده، مسیر اهداف و استراتژی‌های خود را با اطمینان بیشتری ترسیم کنند.
در ادامه، با مفهوم تصمیم‌گیری مبتنی بر داده آشنا می‌شوید و خواهید دید که چگونه این روش می‌تواند کسب‌وکار شما را به سمت تصمیماتی دقیق‌تر و موفقیت‌آمیزتر هدایت کند.
تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده (DDDM) چیست؟
تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده (Data-Driven Decision Making – DDDM) به فرایند استفاده از حقایق، شاخص‌ها و داده‌های تحلیلی برای هدایت تصمیمات استراتژیک کسب‌وکار گفته می‌شود. این رویکرد باعث می‌شود تصمیمات سازمانی با اهداف و استراتژی‌های کلیدی همسو شوند.
زمانی که سازمان‌ها به ارزش واقعی داده‌های خود پی می‌برند، تمام کارکنان، از تحلیلگران کسب‌وکار گرفته تا مدیران فروش و متخصصان منابع انسانی، می‌توانند تصمیمات هوشمندانه‌تر و آگاهانه‌تری بگیرند. اما این هدف صرفاً با استفاده از ابزارهای تحلیلی پیشرفته محقق نمی‌شود.
برای موفقیت در فرهنگ داده‌محور، سازمان‌ها باید موارد زیر را اجرا کنند:
1.ایجاد فرهنگ تفکر انتقادی و کنجکاوی نسبت به داده‌ها
2.دسترسی امن و کنترل‌شده به داده‌ها برای همه کارکنان
3.آموزش و توسعه مهارت‌های داده‌ای کارکنان
4.حمایت مدیران ارشد از تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده
زمانی که این عناصر کلیدی در سازمان پیاده‌سازی شوند، تیم‌ها به‌صورت روزانه با استفاده از داده‌ها، اطلاعات را تحلیل کرده و تصمیمات مؤثرتر و آگاهانه‌تری خواهند گرفت.
چرا تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده مهم است؟
استفاده از داده‌های عملیاتی همراه با تحقیقات بازار، برای رشد یک کسب‌وکار حیاتی است. در این مسیر، شما دو گزینه دارید: یا تیری در تاریکی شلیک کنید، یا با تکیه بر داده‌های تحلیلی به‌سمت اهداف کسب‌وکار خود حرکت کنید. به نظر شما کدام‌یک منطقی‌تر به نظر می‌رسد؟
تصمیم‌گیری‌های تجاری بدون پایه و اساس واقعی، می‌تواند آسیب‌های جدی به استراتژی‌های داخلی و خارجی سازمان وارد کند. به‌عنوان مثال، تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده برای استراتژی‌های بازاریابی داده‌محور ضروری است. بینش‌های به‌دست‌آمده از مشتریان اغلب برای طراحی کمپین تبلیغاتی، پیام‌های بازاریابی، انتخاب کانال‌های ارتباطی و موارد دیگر استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
بازاریابی B2B، از استراتژی تا روش‌های پیاده‌سازی
در واقع، ۴۹٪ از متخصصان بازاریابی از استراتژی‌های مبتنی‌بر داده برای بهبود تعامل با مشتریان بهره می‌برند.
اما نکته جالب در مورد تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده این است که در تمامی بخش‌های کسب‌وکار از جمله موارد زیر تأثیر مثبتی دارد:
- بهبود حفظ مشتریان
با استفاده از نظرسنجی‌های مشتریان، می‌توان میزان رضایت، نارضایتی، امتیاز خالص بازاریابان (Net Promoter Score)، احتمال تغییر برند و سایر شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) را بررسی کرد تا از رضایت مشتریان اطمینان حاصل شود.
- کاهش ریزش مشتریان بالقوه
برای فهمیدن اینکه چرا افراد به سمت محصولات یا خدمات شما جذب نمی‌شوند، از کسانی که هنوز مشتری شما نیستند نظرسنجی کنید. از آن‌ها بپرسید چگونه با برند شما آشنا شده‌اند، چه تصوری از برندتان دارند و در حال حاضر از محصولات یا خدمات کدام یک از رقبای شما استفاده می‌کنند.
- افزایش رضایت کارکنان
با انجام نظرسنجی از کارکنان، می‌توان فهمید که تیم شما به چه تغییراتی نیاز دارد. این دیدگاه‌ها منجر به تغییرات فرهنگی در سازمان خواهد شد که تأثیر مستقیمی بر تعهد و ماندگاری کارکنان دارد.
بیشتر بخوانید:
علم داده چگونه موجب تحول دیجیتال کسب‌وکارها می‌شود؟
مراحل کلیدی در فرایند تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده چیست؟
برای دستیابی به داده‌های باکیفیت و قابل‌اتکا، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
1.تعیین اهداف کسب‌وکار
ابتدا مشخص کنید که می‌خواهید با داده‌ها به چه نتایج و اهدافی برسید. این اهداف می‌توانند به‌صورت مشخص، مانند افزایش فروش یا افزایش ترافیک وب‌سایت یا کلی‌تر، مانند افزایش آگاهی از برند باشند.
این کار کمک می‌کند تا شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) مناسب را انتخاب کرده و بر اساس آن‌ها، داده‌ها را بررسی کنید.
برای مثال، اگر کمپین بازاریابی بر جذب ترافیک سایت تمرکز دارد، KPI می‌تواند تعداد فرم‌های تکمیل‌شده باشد که منجر به پیگیری توسط تیم فروش می‌شود.
بیشتر بخوانید:
نکات مهمی که برای شروع تحول دیجیتال در کسب‌وکار باید بدانید!
2.جمع‌آوری داده‌های نظرسنجی از تیم‌های سازمانی
برای موفقیت، باید نیازها و اهداف تیم‌های مختلف را درک کنید. این ورودی‌ها کمک می‌کنند سؤالات بهتری برای تحلیل داده‌ها مطرح شود و منابع داده‌ای معتبر شناسایی شوند. این کار کمک می‌کند تا اطلاعات سازمانی پراکنده را یکپارچه و هدفمند کرده و روند اجرای تجزیهوتحلیل داده‌ها را روشن و مشخص کنید.
برای مثال، در یک شرکت بین‌المللی، تیم‌های بازاریابی، فروش، منابع انسانی و مالی ممکن است داده‌های متفاوتی داشته باشند. هماهنگی بین این تیم‌ها باعث می‌شود تصمیمات استراتژیک بر مبنای داده‌های کامل‌تر و دقیق‌تری گرفته شود.
3.جمع‌آوری و آماده‌سازی داده‌ها
دسترسی به داده‌های کیفی و قابل‌اعتماد یکی از چالش‌های اصلی است. اگر داده‌های کسب‌وکار شما در منابع مختلف و جدا از هم ذخیره شده‌اند، ابتدا باید این منابع را شناسایی کنید. این کار تضمین می‌کند که تصمیمات بر اساس داده‌های دقیق و صحیح گرفته شده و از تحلیل‌های نادرست و تصمیمات اشتباه جلوگیری شود.
برای مثال، شرکت Tinuiti بیش از ۱۰۰ منبع داده را یکپارچه‌سازی و داشبوردهای تحلیلی سفارشی برای بیش از ۵۰۰ مشتری خود طراحی کرد.
4.مشاهده و بررسی داده‌ها
داده‌ها را به شکل بصری نمایش دهید تا تحلیل‌ها و روندها را بهتر درک کنید. نمودارها، گراف‌ها و نقشه‌ها ابزارهای مؤثری برای درک سریع‌تر الگوهای داده‌ای هستند.
این کار فهم داده‌ها را آسان‌تر می‌کند و احتمال پذیرش تصمیمات توسط مدیران ارشد را افزایش می‌دهد. همچنین روندها، نقاط پرت و الگوهای کلیدی را برجسته می‌کند.
برای مثال، از نمودار میله‌ای برای مقایسه، نمودار خطی برای تحلیل روندهای زمانی و نمودار پراکندگی برای مقایسه دو متغیر استفاده کنید.
5.توسعه دیدگاههای عملی
در این مسیر، تنها داشتن داده کافی نیست؛ باید بتوانید از آن دیدگاههای عملی و موردنیازی استخراج کنید و یافته‌های خود را به شکلی جذاب و مؤثر ارائه دهید. این کار، امکان شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها را فراهم کرده و تصمیمات استراتژیک را به داده‌های واقعی و قابل اندازه‌گیری متصل می‌کند.
برای مثال، بانک JPMorgan Chase از تحلیل داده‌ها برای بهبود تجربه مشتری و بهینه‌سازی طراحی وب‌سایت و اپلیکیشن موبایل خود استفاده می‌کند.
6.اجرای تصمیمات و اشتراک‌گذاری دیدگاه‌ها
پس از یافتن دیدگاههای ارزشمند، باید اقدام عملی انجام دهید و نتایج را با سایر اعضای تیم به اشتراک بگذارید. یکی از روش‌های مؤثر، استفاده از داشبوردهای تعاملی است. این کار، تصمیم‌گیری‌ها را مستند و شفاف می‌کند، همکاری تیمی را بهبود می‌بخشد و تأثیرگذاری تصمیمات را افزایش می‌دهد.
برای مثال، یک داشبورد می‌تواند میزان فروش، رفتار کاربران در وب‌سایت و بازدهی تبلیغات را در یک نگاه نمایش دهد و به مدیران کمک کند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
با دنبال کردن این ۶ گام، سازمان شما می‌تواند به یک مجموعه داده‌محور تبدیل شود که تصمیماتش بر اساس تحلیل‌های دقیق و قابل استناد گرفته می‌شود.
تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده چه مزایایی دارد؟
تصمیم‌گیری بر اساس داده‌های تأییدشده به همه بخش‌های یک سازمان، از منابع انسانی گرفته تا فروش، بازاریابی و مدیریت کمک می‌کند.
در ادامه، ۵ مزیت کلیدی تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده را بررسی می‌کنیم که شرکت‌های تحقیقات بازار هنگام تصمیم‌گیری‌های مهم تجاری به آن‌ها اشاره دارند.
بیشتر بخوانید:
تاثیر تحقیقات بازار در موفقیت یک کسب‌وکار
1.تصمیم‌گیری با اطمینان بیشتر
یکی از بزرگ‌ترین مزایای تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده این است که اعتماد به تصمیمات شما افزایش پیدا می‌کند.
چه قصد ورود به بازار جدیدی را داشته باشید، چه بخواهید محصولی را معرفی کرده یا تولید یک محصول را متوقف کنید، دسترسی به داده‌های معتبر باعث می‌شود تأثیر تصمیمات شما به‌طور واضح و دقیق مشخص شود.
به همین دلیل، بسیاری از کسب‌وکارها، از استارتاپ‌ها گرفته تا شرکت‌های بزرگ، برای توسعه محصولات جدید، در تحقیقات بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
2.کاهش هزینه‌ها و افزایش بازگشت سرمایه (ROI)
با استفاده از داده‌های واقعی و به‌روز، می‌توانید از همان ابتدا هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهید و به‌جای آزمون و خطا، با تکیه بر بینش‌های داده‌محور در مسیر درستی حرکت کنید. همچنین با شناخت نیازهای واقعی مشتریان و نه صرفاً تصورات خودتان، تصمیمات هوشمندانه‌تری خواهید گرفت.
به‌عنوان مثال، نظرسنجی‌های ارزیابی مفاهیم تبلیغاتی می‌توانند قبل از راه‌اندازی کمپین، بازخوردهای ارزشمندی درباره پیام، طراحی، چیدمان و سایر عناصر تبلیغاتی ارائه دهند.
این کار تضمین می‌کند که پیام بازاریابی شما دقیقاً همان تأثیری را که انتظار دارید بر مخاطب بگذارد.
3.تصمیم‌گیری‌های پیشگیرانه و غیر واکنشی
با تصمیم‌گیری داده‌محور، به جای واکنش نشان دادن به اتفاقات، می‌توانید آینده را پیش‌بینی کنید و قبل از بروز مشکلات، برای حل آن‌ها دست به کار شوید. به این صورت که با در نظر گرفتن تمام اطلاعات موجود در فرایند تصمیم‌گیری، پیش‌بینی موانع احتمالی آسان‌تر خواهد شد و می‌توانید اقدامات لازم را پیش از بروز مشکل انجام دهید.
بیشتر بخوانید:
نکات کلیدی در رابطه با امنیت داده در کسب‌وکارهای دیجیتال!
4.هماهنگی تیم داخلی و بهبود همکاری
تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده نه‌تنها بر رشد کسب‌وکار اثر می‌گذارد، بلکه می‌تواند تیم داخلی شما را نیز تقویت کند. وقتی تمام اعضای تیم به یک منبع داده مشترک دسترسی داشته باشند، همه در یک مسیر واحد حرکت می‌کنند و این موضوع باعث می‌شود که کارکنان به‌جای کار انفرادی، به‌صورت هماهنگ برای رسیدن به اهداف شرکت تلاش کنند.
علاوه‌بر این، تصمیم‌گیری داده‌محور به‌عنوان یک فرایند یادگیری نیز عمل می‌کند. کارکنان در حین پیاده‌سازی داده‌های جدید، به‌طور مداوم رشد می‌کنند و مطالب جدید یاد می‌گیرند. همچنین، این رویکرد اعتماد میان کارکنان و مدیران را افزایش می‌دهد، زیرا وقتی همه تیم‌ها از داده‌های دقیق اطلاع داشته باشند، ارتباطات و نتایج بهتری به دست می‌آید.
5.ایجاد ارتباط شخصی با مشتریان
یکی از بهترین مزایای تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده، ایجاد ارتباط قوی‌تر با مشتریان است.
پایش مداوم داده‌های بازار به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا همیشه در جریان تغییرات و روندهای مشتریان خود باشند. این موضوع باعث می‌شود که برندها نیازهای واقعی مشتریان را درک کرده و بتوانند کمپین‌های بازاریابی شخصی‌سازی‌شده ایجاد کنند.
عوامل کلیدی در تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده کدام‌اند؟
در فرایند تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده، حداقل دو عامل کلیدی را باید در نظر گرفت:
- داده‌ها باید دقیق و مرتبط باشند.
- داده‌ها باید تفکر انتقادی را در سازمان تقویت کنند.
- دقت و ارتباط داده‌ها
پیش از هر چیز، داده‌هایی که استفاده می‌کنید باید هم دقیق باشند، هم مرتبط با اهدافی که دنبال می‌کنید؛ چراکه تصمیم‌گیری بر اساس داده‌های نادرست می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای کسب‌وکار داشته باشد. از سوی دیگر، تحلیل داده‌هایی که با اهداف سازمان ارتباطی ندارند، تنها باعث افزایش ناکارآمدی‌ها و اتلاف منابع خواهد شد.
یکی از راهکارهای تضمین کیفیت داده‌ها، همکاری با شرکت‌های تحقیقاتی مستقل است که از فرایندهای دقیق پاک‌سازی و اعتبارسنجی داده‌ها استفاده می‌کنند.
- تقویت تفکر انتقادی از طریق داده‌ها
صرفاً دسترسی به داده‌های دقیق و مرتبط کافی نیست؛ بلکه سازمان شما باید فرهنگ داده‌محور را تقویت کند تا کارکنان به تفکر انتقادی و تحلیل داده‌ها ترغیب شوند.
در دنیای امروز، موفق‌ترین سازمان‌ها آن‌هایی هستند که داده را صرفاً ذخیره نمی‌کنند، بلکه به‌صورت فعال از آن برای بهبود تصمیم‌گیری‌ها استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
امنیت سایبری در عصر دیجیتال: محافظت از داده‌ها در دنیای آنلاین
کلام آخر
در این مطلب، اهمیت تصمیم‌گیری مبتنی‌بر داده‌ها (DDDM) و نحوه پیاده‌سازی آن در کسب‌وکارها را به‌خوبی شرح دادیم. با توجه به رشد روزافزون داده‌ها و پیچیدگی‌های آن‌ها، این که تصمیمات استراتژیک و عملیاتی بر پایه اطلاعات معتبر و تجزیهوتحلیل دقیق بنا شوند، امری ضروری است.
در این راستا، خدمات و محصولات راهکارهای سازمانی ایرانسل با ارائه راهکارهای ابری، ابزارهای تجزیه و تحلیل داده و خدمات ارتباطی پیشرفته، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا از ظرفیت‌های داده‌های خود به بهترین نحو بهره‌برداری کنند. با استفاده از سرویس زیرساخت ابری ایرانسل، کسب‌وکارها می‌توانند داده‌های خود را جمع‌آوری، ذخیره و تجزیهوتحلیل کرده و بر اساس آن‌ها تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند.
اگر شما هم به دنبال ارتقا عملکرد سازمانی و تصمیم‌گیری‌های مبتنی‌بر داده‌های دقیق و معتبر هستید، می‌توانید از طریق ایمیلEB@mtnirancell.ir یا شماره‌گیری کد کوتاه دستوری ستاره سه مربع (#۳*)، اطلاعات کامل محصولات را دریافت کرده و بهترین راهکارها را برای رشد و توسعه کسب‌وکار خود پیاده‌سازی کنید.
منبع:
https://www.tableau.com/learn/articles/data-driven-decision-making
https://www.driveresearch.com/market-research-company-blog/data-driven-decision-making-ddm/
نظرات و پیشنهادات