ضرورت همگام شدن صنعت برق با تحول دیجیتال

تغییر و تکامل در شیوه‌های تولید، نگهداری و توزیع انرژی الکتریکی، شرکت های توزیع برق در جهان را با چالشی اساسی مواجه کرده است. این تغییرات، تولیدکنندگان برق در جهان را بر آن داشته تا به‌منظور تداوم عملیات‌ خود، با فرصت‌ها و روندهای روز دنیا همراه شوند.

به‌کارگیری تکنولوژی‌های دیجیتال در صنعت برق، مزیت رقابتی و رشد گسترده‌ای را برای این حوزه به‌همراه خواهد داشت. طبق گزارش موسسه مکینزی، به‌کارگیری تکنولوژی در اجرای فرآیندهای مرتبط با تولید انرژی، می‌تواند کارایی شرکت‌ها را تا ۳ درصد و میانگین هزینه‌های تولید آن‌ها را از ۵ تا ۲۰ درصد کاهش بدهد .

یکی از ارزشمندترین مزایای تحول دیجیتال در صنعت برق، قابلیت خودکارسازی فرآیندهای دستی است. امکان نظارت در لحظه، کنترل از راه دور، نگهداری و تعمیرات پیش‌گیرانه دارایی‌ها (predictive maintenance)  نیز از دیگر مزایای استفاده از تکنولوژی در  این صنعت است. به این ترتیب با پیشبرد عملیات به‌صورت هوشمند و قابل‌اطمینان، سطح بهره‌وری و ایمنی کسب‌وکارها افزایش می‌یابد.

مجمع جهانی اقتصاد تخمین زده است که با ایجاد تحول دیجیتال در صنعت برق در بازه زمانی ۲۰۱۶  تا ۲۰۲۵، می‌توان به سرمایه‌ای معادل با ۱.۳ تریلیون دلار دست پیدا کرد. بنابراین تا یک دهه آینده، قدرت در دست آن دسته از شرکت‌هایی قرار می‌گیرد که با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا، داده‌محورتر و کارآمدتر عمل می‌کنند.

در ادامه با نقش تحول دیجیتال در شرکت توزیع برق آذربایجان شرقی آشنا می‌شویم.

شرکت توزیع برق آذربایجان شرقی در مسیر تحول دیجیتال

شرکت توزیع برق آذربایجان شرقی، وظیفه توزیع برق را در محدوده استان آذربایجان شرقی بر عهده دارد. توزیع برق، ایجاد، توسعه و بهینه‌سازی شبکه، تعمیر و نگهداری شبکه‌ها و پایش شبکه توزیع برق، چند نمونه از خدماتی است که توسط این شرکت ارائه می‌شود.

یکی از چالش‌های این شرکت در حوزه توزیع برق، نظارت دائمی و دقیق بر مشترکان صنعتی پرمصرف بوده است، زیرا بعد مسافت، نظارت دائمی بر مصرف برق این مشترکان را مشکل کرده بود. از طرف دیگر  بخش زیادی از زمان  و بودجه شرکت صرف ارسال صورت‌حساب، برگه‌های اخطار قطع برق و اعزام افراد به محل برای قطع و وصل کردن کنتورهای این کاربران می‌شد.

با هدف برطرف کردن چالش‌های موجود، این شرکت به‌دنبال تصویب طرح پروژه ملی فهام (فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی) تصمیم گرفت تا در راستای همراه شدن با تحولات نوین در حوزه دیجیتال، طرح کنتورخوانی هوشمند را در استان آذربایجان شرقی اجرا کند و قابلیت پایش‌پذیری، رویت‌پذیری و کنترل‌پذیری هرچه بهتر و سریع‌تر  را به کنتورهای موجود اضافه نماید.

در گام‌های بعدی این پروژه، تعامل دو طرفه با کنتورها در دستور کار  این مجموعه قرار گرفت تا علاوه‌بر قرائت کنتورها به صورت اتوماتیک، امکان دستور دادن به آن‌ها نیز فراهم شود. نحوه تعامل دوطرفه با کنتورها به این شکل است که با نصب سیم‌کارت بر روی کنتورها می‌توان یک شبکه ارتباطی میان آن‌ها و کارخانه‌های تولید برق ایجاد کرد. در نتیجه با ارسال اطلاعات لحظه‌ای از وضعیت مصرف هر کنتور توسط این سیم‌کارت‌ها، می‌توان عملیات کنتورخوانی را به شیوه‌ای صحیح‌تر و کارآمدتر انجام داد. همچنین با بهره‌گیری از این قابلیت، امکان نظارت بر کنتورها و قطع و وصل کردن آن‌ها از راه دور نیز فراهم می‌شود.