در سال‌های اخیر، پیشرفت روزانه تکنولوژی، کیفیت جنبه‌های مختلفی از زندگی را تحت تاثیر خود قرار داده است.
بدون شک،IoT یا اینترنت اشیا یکی از مواردی است که توسعه آن، به مرور زمان، حوزه‌های مختلفی از جمله حوزه درمان و رویکردهای سنتی منسوب به آن را دگرگون کرده است.
تسهیل ارتباط میان مراجعه‌کنندگان و پزشکان، امکان ویزیت مجازی و غیرحضوری، امکان مراقبت ویژه از مبتلایان به بیماری‌های مزمن، تسهیل فرآیند تولید و نقل و انتقال دارو و بهطور کلی کاهش ناکارآمدی، خطاها و همچنین هزینه‌های درمانی برای بیماران، نمونه‌ای از تغییرات حاصل از پیشرفت فناوری IoT در حوزه درمان است.
از مزایای پیشرفت این تکنولوژی نیز می‌توان به مواردی چون ردیابی و مانیتورینگ از راه دور درجه حرارت واکسن‌ها، سنجش کیفیت هوای محیط‌های درمانی، ارزیابی میزان اثربخشی دارو در بیماران، ثبت داده‌های مربوط به علائم حیاتی بیماران و یادآوری اتوماتیک ساعات مصرف دارو اشاره کرد.
در ادامه با چند نمونه از اپلیکیشن‌های کاربردی در حوزه‌های مختلف درمانی و مرتبط با فناوری IoT آشنا می‌شویم.
اپلیکیشن Nexleaf
در طی سال‌های اخیر، فراهم ساختن امکان دسترسی به خدمات درمانی، توزیع با کیفیت دارو و تجهیزات و بهطور کلی بهبود وضعیت بهداشت عمومی، به یک چالش جهانی تبدیل شده است. در این میان، پیشرفت تکنولوژی اینترنت اشیا به کمک حل چالش‌هایی از این دست آمده است.
یکی از اپلیکیشن‌های مرتبط با IoT در حوزه درمان، اپلیکیشن Nexleaf است که در حوزه بهداشت عمومی کاربرد دارد و هدف آن، ارتقا سطح بهداشت و بهبود شرایط واکسیناسیون در کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته است.
وجود سیستمی با نام ColdTrace قابلیت نظارت و کنترل از راه دور، بر دمای محفظه‌ها و یخچالهای مختص به نگهداری واکسن‌ها را در مراکز درمانی محلی فراهم می‌کند.به بیان دیگر، وجود یک سنسور جستجوگر در داخل این محفظه‌ها، داده‌های مربوط به دما و درجه حرارت را به‌روزرسانی می‌کند و جزئیات مربوط به وضعیت و کیفیت واکسن‌ها را در اختیار کادر درمان قرار می‌دهد.
دسترسی به اطلاعات دقیق و به‌روزرسانی شده، جلوگیری از توزیع و استفاده از واکسن‌های بی‌کیفیت، کاهش درصد خطاهای پزشکی و کاهش مشکلات و عوارض ناشی از آن، اهمیت استفاده از این اپلیکیشن را خصوصا در کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته، پررنگ‌تر می‌کند.
فناوری AERIS
مورد بعدی، پلتفرم Aeris است. این پلتفرم، بستری نوین برای ایجاد ارتباط میان تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی و همچنین کادر درمانی فراهم کرده است تا بتوانند با سهولت بیشتری با بیماران در ارتباط باشند و از بابت مواردی چون رعایت توصیه‌های پزشکی و مصرف دوز مناسب داروها از سوی بیماران، اطلاع داشته باشند.
ارائه اطلاعات کنترل شده و ارزیابی مستمر بیماران، تجویز دارو و تشخیص به موقع درمان از دیگر مزایای تکنولوژی AERIS است.
بهره‌مندی از این تکنولوژی به بیماران، خصوصا مبتلایان به بیماری‌های مزمن، این فرصت را می‌دهد تا بدون نیاز به مراجعه حضوری، تا حدود زیادی در هزینه‌های مربوط به رفت‌وآمد و همچنین هزینه‌های درمانی خود صرفه‌جویی کنند. این تکنولوژی برای بیمارانی که در مناطق دوردست هستند نیز، فرصت ویزیت‌های آنلاین و غیرحضوری را فراهم می‌کند.
مدیریت بیماری‌های مزمن با QUIQ
پلتفرم QUIQ نوعی سرویس ابری یا Cloud محسوب می‌شود که تجهیزات مختلف درمانی را به یکدیگر متصل می‌کند. این پلتفرم با توجه به اطلاعات مربوط به وضعیت سلامتی مبتلایان به بیماری‌های مزمن، امکان ارائه خدمات و پشتیبانی را از سوی تیم درمان مجازی فراهم می‌کند.
استفاده از QUIQ، نیاز به فضای اداری و حضور فیزیکی کارمندان را بی‌معنی کرده و به کادر درمان این امکان را می‌دهد تا ضمن نظارت پیوسته روی روند درمان بیمار، متناسب با داده‌ها و اطلاعات به دست آمده، واکنشی سریع و درست نشان دهند.
پلتفرم AutoBedجنرال الکتریک
نمونه دیگری از ورود IoT به حوزه درمان، پلتفرم AutoBed جنرال الکتریک است. مراکز درمانی به کمک این پلتفرم می‌توانند حدود ۱۲۰۰ تخت بیمارستانی را کنترل و بهطور همزمان، درخواست‌های مربوط به ۸۰ بیمار را پردازش کنند. پیگیری درخواست‌های همزمان بیماران و پاسخگویی به آنها در کوتاه‌ترین زمان از دیگر مزایای این پلتفرم است.
پلتفرم G.E AutoBed با ارسال داده‌های به‌روز رسانی شده به مراکز درمانی این امکان را می‌دهد تا در سریع‌ترین زمان ممکن از آزاد شدن تخت‌های بیمارستانی و همچنین موقعیت مکانی آنها مطلع شوند و به این صورت زمان انتظار بیماران اورژانسی را به حداقل برسانند.
سنجش میزان اثربخشی داروهای پارکینسون با Pfizer and IBM
یکی دیگر از فعالیت‌های انجام شده در این حوزه، همکاری دو شرکت Pfizer و IBM است که با بهره‌گیری از تکنولوژی IoT، امکان سنجش میزان اثربخشی داروهای پارکینسون را فراهم کرده‌اند. قابلیت ایجاد تغییرات در دوز یا میزان داروی مصرفی و همچنین بهبود ارتباطات میان پزشک و بیمار، از دیگر مزایای این پلتفرم است.
جعبه داروی هوشمند AdhereTech
این جعبه داروی هوشمند با همراهی یک اپلیکیشن، زمان مصرف دارو را با ارسال یک پیامک یا تماس خودکار، به بیمار یادآوری می‌کند و قبل از اتمام موجودی دارو، بیمار را در جریان میزان داروی باقی‌مانده قرار می‌دهد.
این اپلیکیشن قابلیت تعامل یکپارچه با داروخانه‌ها را نیز دارد. برای مثال داروخانه با دریافت آنی اطلاعات مربوط به بیمار، می‌تواند نسبت به فراهم کردن داروی او، پاسخگو باشد.
اپلیکیشن Stanley
این فناوری، به کادر درمان اجازه می‌دهد تا در لحظه، از طریق فرکانس رادیویی بی‌سیم یا RFID (Radio Frequency Identification)، وضعیت بیماران را زیرنظر داشته باشند، از موقعیت مکانی آنها باخبر شده و به نیازها و درخواست‌های فردی و شخصی هر یک، در کوتاه‌ترین زمان پاسخ بدهند.
نظارت اتوماتیک و از راه دور، بر دما و رطوبت مکان‌های درمانی از جمله اتاق‌های عمل، یخچال‌ها و محفظه‌های دارویی، از دیگر مزایای فناوری Stanley و پیشرفت اینترنت اشیا در بسیاری از ابعاد، خصوصا در حوزه درمان است.
نرم‌افزار R-Style Lab
کمپانی R-Style Lab از طریق بلوتوث و Wi-Fi، امکان اتصال همزمان به چند دستگاه پزشکی را تسهیل می‌کند. دسترسی به داده‌ها و اطلاعات پزشکی جمع‌آوری شده به‌وسیله یک مانیتور مرکزی مجهز به سنسورهای مخصوص، کمک می‌کند تا زمان ارزیابی و تجزیه و تحلیل مسائل و مشکلات مربوط به بیماران و همچنین امکان رسیدگی به هر یک از آنها، به حداقل برسد.
اینترنت اشیا دریچه جدیدی را به روی تحقیقات و پژوهش‌های مرتبط با درمان بیماری‌ها باز کرده است که به کمک مانیتورینگ و ردیابی از راه دور، می‌توان به نتایجی مطلوبی دست پیدا کرد. استفاده از سنسورها، موبایل‌ها، قابلیت یادگیری ماشین پیشرفته (Machine Learning) همگی این امکان را فراهم می‌کنند تا بتوان اطلاعات ضروری مربوط به بیماران را، در کوتاه‌ترین زمان ردیابی کرد.
جمع‌بندی
در این مقاله به چند اپلیکیشن و نرم‌افزار کاربردی مرتبط با فناوری اینترنت اشیا یا IoT در حوزه درمان اشاره کردیم. در آینده‌ای نه چندان دور، IoT جنبه‌های بیشتری از زندگی روزمره را متحول کرده و تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کاربردهای IoT به حوزه درمان محدود نمی‌شود. چالش‌های مختلف در حوزه‌هایی از جمله مدیریت ترافیک، مدیریت بحران، مدیریت خدمات شهری، استفاده بهینه از منابع و انرژی، حوزه‌های زیست محیطی و… به کمک فناوری اینترنت اشیا یا IoT، تا حد زیادی قابل حل است.
واحد راهکارهای سازمانی ایرانسل، با ایجاد شبکه NB-IoT، خدماتی در زمینه اینترنت اشیا ارائه داده است.
شبکه NB-IoT یا همان شبکه باند باریک، بستری ایده‌آل برای پیاده‌سازی راهکارهای اینترنت اشیا است. این شبکه به دلیل برخورداری از پهنای باند کم و برد بالا، علاوه بر کاهش انرژی مصرفی، امکان اتصال همزمان هزاران دستگاه مبتنی بر اینترنت اشیا را به یک شبکه فراهم می‌کند.
از طرفی، همزمان با پرطرفدار شدن ایده شهرهای هوشمند در دنیا و بهینه‌سازی زیرساخت‌های عمومی با استفاده از اینترنت اشیا، حرکت به سمت ارائه خدمات هوشمند شهری در داخل ایران نیز آغاز شده است. در این راستا شرکت ایرانسل به آماده‌سازی زیرساخت‌های مورد نیاز برای به‌کارگیری فناوری اینترنت اشیا و ارائه خدمات شهری مبتنی بر این فناوری در برخی شهرهای بزرگ مانند مشهد و انزلی و استان خوزستان اقدام کرده است.
ایرانسل در نظر دارد در آینده‌ای نه چندان دور، به حوزه‌های مختلف اینترنت اشیا ورود پیدا کند. در صورت داشتن راهکار یا پیشنهاداتی در این حوزه، از طریق پر کردن فرم فراخوان یا ارسال ایمیل به EB@mtnirancell.ir با ما در تماس باشید.
منبع:
نظرات و پیشنهادات