بهبود تجربه مشتری با ورود اینترنت اشیا در خرده‌فروشی

یکی از رایج‌ترین کاربردهای اینترنت اشیا در خرده‌فروشی، بهبود تجربه مشتری است. در ادامه به روش‌های اجرایی آن می‌پردازیم.

• تناسب محصول با نیاز مشتری

اینترنت اشیا در فروشگاه‌های خرده‌فروشی راه‌های مختلفی برای تناسب انتخاب کالاها با سلیقه مشتریان فراهم می‌آورد. آمار فروش به تنهایی نمی‌تواند تصویر دقیقی از ترجیحات مشتریان به ما بدهد، چرا که گاهی مشتریان کالایی را نه به خاطر کیفیت، بلکه به دلیل قرارگیری در مکان مناسب یا تبلیغات جذاب خریداری می‌کنند.

یکی از روش‌های مؤثر در این زمینه، تحلیل رفتار مشتریان از طریق ردیابی نگاه و چهره آن‌ها است. با استفاده از دوربین‌های هوشمند، می‌توان مسیر نگاه و احساسات مشتریان را مورد بررسی قرار داد. مثلاً در حالتی که مشتریان زیادی یک محصول را ببینند و از آن خوششان نیاید اما ناچاراً آن را بخرند، ممکن است ارائه گزینه‌های بهتر از برندهای رقیب باعث افزایش فروش شود.

البته برای استفاده از این امکانات پیشرفته، در صورتی که تیم توسعه‌دهنده داخلی ندارید، بهتر است از خدمات توسعه نرم‌افزار خرده‌فروشی از یک تأمین‌کننده معتبر بهره ببرید.

• راحتی و سهولت

ساده و لذت‌بخش کردن فرآیند خرید، تأثیر زیادی بر بهبود تجربه مشتری و افزایش سودآوری دارد و اینترنت اشیا در بخش خرده‌فروشی فرصت‌های زیادی برای دستیابی به این هدف فراهم می‌کند.

نمونه‌ای از این امکانات، صندوق‌های پرداخت خودکار هستند. نمونه‌های ساده به مشتریان این امکان را می‌دهند که کالاهای خود را بسته‌بندی کرده و هزینه را در لحظه پرداخت کنند. مدل‌های پیشرفته‌تر، مانند آنچه آمازون ارائه داده، تنها مستلزم این است که مشتریان هنگام ورود به فروشگاه، کد را با تلفن هوشمند خود اسکن کنند. در این روش، پس از برداشت کالاها، هزینه به‌طور خودکار از حساب تلفن همراه آن‌ها کسر می‌شود.

نمونه دیگر، تابلوهای دیجیتال هوشمند (Digital Signage) است. مثلاً اگر مشتری قصد رفتن به بخشی از فروشگاه که بیش از حد شلوغ است را داشته باشد، این تابلوها می‌توانند به او هشدار دهند یا بر اساس ترجیحات و عادات خرید او، محصولات دیگری را پیشنهاد کنند.

۵ کاربرد اصلی اینترنت اشیا در خرده‌فروشی

راه‌های مختلفی برای وارد کردن «خرده‌فروشی هوشمند (Smart Retail)» به بخشی از کسب‌وکار روزمره با استفاده از اینترنت اشیا وجود دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• مدیریت انبار

با کمک دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا، انبارداری و سازوکار انبارها به شکلی بی‌سابقه متحول می‌شود.

ربات‌های انبارداری مدت‌هاست که از دنیای علمی‌تخیلی به واقعیت تبدیل شده‌اند. بسیاری از شرکت‌ها از آن‌ها برای کاهش هزینه‌های نیروی کار، تسریع در انجام سفارشات و بهینه‌سازی چیدمان قفسه‌ها استفاده می‌کنند. این ربات‌ها جمع‌وجور، کم‌مصرف و متصل به فضای ابری هستند و به مالکان این امکان را می‌دهند تا در صورت نیاز، آن‌ها را به‌صورت گروهی تنظیم کنند.

حسگرهای هوشمند نیز کمک‌کننده هستند. این حسگرها بر شرایط نگهداری (رطوبت، دما، پایداری و…) نظارت کرده و در صورت بروز مشکل، به مالکان هشدار می‌دهند. این موضوع خطای انسانی را از بین‌ می‌برد و به جلوگیری از ضررها یا کاهش آن کمک می‌کند. همچنین، این حسگرها می‌توانند به‌طور خودکار زمانی که موجودی کالاها کاهش می‌یابد، درخواست سفارش مجدد ارسال کنند.

در این زمینه کاربردهای خاص‌تری نیز وجود دارد؛ به‌عنوان مثال، سیستم‌های روشنایی هوشمند که با استفاده از حسگرها، هوش مصنوعی و LEDها، نورپردازی ارزان‌تری فراهم کرده و ردپای کربن (Carbon footprint) را کاهش می‌دهند.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با کاربرد ربات‌ها و نقش‌های مختلف آن‌ در شهرهای هوشمند آینده

• سرقت در فروشگاه‌های خرده‌فروشی

در سال ۲۰۲۰، ضرر ناشی از سرقت و کاهش موجودی برای خرده‌فروشان آمریکایی به‌طور متوسط ۷۱۹,۵۴۸ دلار به ازای هر ۱ میلیارد دلار فروش بوده و این عدد همچنان در حال افزایش است. شرکت‌ها سعی در مقابله با این موضوع دارند، اگرچه اغلب با موفقیت چندانی همراه نبوده است؛ زیرا روش‌های سنتی (مانند تگ‌های ضدسرقت) یا به تجربه کاربری یا به محصول آسیب می‌زنند، یا ناخوشایند هستند یا در برابر سارقان حرفه‌ای اثری ندارند. در این شرایط که خرده‌فروشی هوشمند و کاربردهای اینترنت اشیا می‌توانند کمک‌کننده باشند.

یکی از گزینه‌ها، تگ‌های RFID است. این تگ‌ها کوچک و کم‌حجم هستند، به این معنی که احتمال کمتری وجود دارد که سارقان آن‌ها را جدا کنند. علاوه‌بر این، این برچسب‌ها به‌طور مداوم بررسی می‌کنند که آیا اقلام در جای خود قرار دارند یا خیر.

ابزار دیگری که در دسترس است، استفاده از دوربین‌های هوشمند همراه با یادگیری ماشین است. این دوربین‌ها می‌توانند فعالیت‌های مشکوک را شناسایی کرده، چهره‌های سارقان شناخته‌شده را تشخیص دهند یا کالاها را روی قفسه‌ها ردیابی کنند.

• کالاهای معیوب یا آسیب‌دیده

اینترنت اشیا در فروشگاه‌های خرده‌فروشی به‌طور معمول برای جلوگیری از قرار گرفتن کالاهای آسیب‌دیده یا معیوب روی قفسه‌ها استفاده می‌شود.

یکی از روش‌های استفاده از اینترنت اشیا در این زمینه، نظارت بر حمل‌ونقل محموله‌هاست. حسگرها این اطمینان را ایجاد می‌کنند که شرایط حمل در محدوده مطلوب باقی می‌ماند تا کالاهایی که به فروشگاه‌ها می‌رسند، همچنان قابل عرضه و فروش باشند.

یکی دیگر از کاربردها، مدیریت زنجیره تأمین است. به‌عنوان مثال با علامت‌گذاری محصولات و با استفاده از تگ‌های RFID، می‌توانید مطمئن شوید که کیفیت محصولات، هنگام رسیدن به مقصد نیز در همان وضعیت ابتدایی باقی خواهد ماند.

• نگهداری پیش‌بینی‌ کننده

نگهداری پیش‌بینی‌ کننده به معنای رسیدگی به مشکلات تجهیزات قبل از رسیدن به وضعیت بحرانی است. این روش باعث صرفه‌جویی زیادی در هزینه‌ها می‌شود؛ زیرا پیشگیری همیشه کم‌هزینه‌تر از تعمیر پس از خرابی است.

دستگاه‌های فروش خودکار (Vending machines)، صندوق‌های فروش (Cash registers) و سایر تجهیزات می‌توانند به سنسورهایی مجهز شوند که وضعیت آن‌ها را به‌طور مداوم بررسی کرده و داده‌ها را به یک سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی ارسال کنند. به این ترتیب، در صورت بروز هرگونه مشکل، یک هشدار یا اعلان ارسال می‌شود که نشان می‌دهد دستگاه نیاز به تعمیر دارد. این امکان به کارکنان اجازه می‌دهد تا پیش از وقوع خرابی کامل، اقدامات لازم را انجام دهند.

پیاده‌سازی اینترنت اشیا در خرده‌فروشی؛ یک تصمیم عالی برای پیشرفت

اینترنت اشیا و صنعت خرده‌فروشی به‌خوبی با هم هماهنگ هستند و در بهبود بازگشت سرمایه (ROI) تأثیر  زیادی دارند. در ادامه به بررسی مزایایی که دستگاه‌های متصل به اینترنت برای فروشگاه‌ها به همراه می‌آورند، می‌پردازیم.

• کاهش ضایعات

سیستم‌های ردیابی متصل به شبکه به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا با کاهش انواع ضایعات مانند کالاهای آسیب‌دیده، مواد غذایی منقضی‌شده، مصرف اضافی انرژی و گرما، میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی کنند. دستگاه‌های اینترنت اشیا شرایط نگهداری کالاها و دمای فروشگاه‌ها را تحت نظر دارند و اطلاعات جمع‌آوری‌شده را به پایگاه داده‌ها و سیستم‌هایی منتقل می‌کنند که می‌توانند به‌طور خودکار یا با دخالت انسان، تنظیمات لازم را انجام دهند.

کاهش ضایعات به معنای استفاده بهینه‌تر از منابع مالی شرکت و همچنین عملیاتی است که کمتر به محیط‌زیست آسیب می‌زنند.

بیشتر بخوانید:

با نقش فناوری اینترنت اشیا (IoT) در کشاورزی هوشمند آشنا شوید

• کاهش هزینه‌های تعمیر و زمان از خرابی

اینترنت اشیا نقش مهمی در تعمیرات پیش‌بینی‌کننده ایفا می‌کند؛ به این صورت که به ما کمک می‌کند مشکلاتی که در شرف وقوع هستند را شناسایی و از قبل برطرف کنیم. این کار باعث کاهش چشمگیر هزینه‌های تعمیرات و جلوگیری از ساعت‌های طولانی از خرابی دستگاه‌ها می‌شود. علاوه‌بر این، تجربه مشتریان نیز بهبود می‌یابد. برای مثال، دیگر لازم نیست مشتریان یک رستوران زنجیره‌ای نگران خراب شدن مداوم دستگاه‌های بستنی‌ساز باشند.

• لجستیک کارآمدتر

نظارت دقیق بر زنجیره تأمین به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید محصولاتتان همواره کیفیت مطلوب را دارند، به موقع تحویل داده می‌شوند و مشکلات احتمالی به سرعت و به طور مؤثر برطرف می‌شوند. از آنجا که هزینه‌های لجستیک بر تمام جنبه‌های یک کسب‌وکار خرده‌فروشی تأثیر می‌گذارد، بهینه‌سازی آن‌ها به افزایش سودآوری کمک می‌کند.

• خودکارسازی کارهای تکراری

با استفاده از اینترنت اشیا، کارکنان شما کارایی بیشتری خواهند داشت. نرم‌افزارها به راحتی می‌توانند کارهایی مثل پر کردن قفسه‌ها و چیدمان کالاها و همچنین راهنمایی مشتریان را انجام دهند و به پرسنل شما اجازه می‌دهند روی مهم‌ترین وظیفه خود، یعنی تعامل با مشتریان، تمرکز کنند. این یکی از دلایل اصلی پایداری و رونق خرید حضوری تا به امروز است.

بیشتر بخوانید:

با استفاده از ابزارهای هوشمند عملکرد کسب‌وکارتان را بهبود ببخشید!

• داده‌های دقیق و قابل اعتماد

سیستم‌های اینترنت اشیا حجم زیادی از اطلاعات را جمع‌آوری و پردازش کرده تا به مدیران در تصمیم‌گیری‌های بهتر تجاری کمک کنند. البته، این امر به ردیابی داده‌های مناسب بستگی دارد و شما با استفاده از این فناوری، می‌توانید رفتار مشتریان را تحلیل کنید، روش‌های جدیدی برای تبلیغات بیابید، چیدمان فروشگاه را بهینه کنید، خدمات مشتریان را ارتقا دهید و از فرصت‌های بی‌شمار دیگر بهره ببرید.

• خدمات بهتر و تجربه خرید لذت‌بخش‌تر

اینترنت اشیا به روش‌های گوناگونی به شما کمک می‌کند تا خدمات بهتری به مشتریان خود ارائه دهید. برای نمونه:

تحلیل دقیق: با تحلیل دقیق داده‌ها، می‌توانید دقیقاً همان کالاهایی را که مشتریان نیاز دارند، در فروشگاه موجود کنید.

مسیریابی داخلی: با استفاده از ابزارهای مسیریابی داخل فروشگاه، مشتریان را به راحتی به سمت کالاها و تخفیف‌های ویژه هدایت کنید.

خدمات سریع‌تر: با استفاده از الگوریتم‌ها، تعداد کافی از صندوق‌های پرداخت را باز کنید تا مشتریان بتوانند سریع‌تر خرید کنند و معطل نشوند.

جذب مشتری: از موارد جذاب و نوآورانه (مانند ربات‌ها یا تبلیغات واقعیت افزوده) برای جذب مشتریان و ایجاد تمایز نسبت به رقبا استفاده کنید. این کار باعث می‌شود مشتریان به جای رفتن به فروشگاه‌های دیگر، به فروشگاه شما بیایند.

چالش‌های احتمالی اینترنت اشیا در خرده‌فروشی و راه‌های مقابله با آن‌ها

تحول دیجیتال کار آسانی نیست. اگرچه صنعت خرده‌فروشی و دستگاه‌های اینترنت اشیا به خوبی با یکدیگر هماهنگ هستند، اما پیاده‌سازی یک سیستم اینترنت اشیا نیازمند تلاش و برنامه‌ریزی دقیق است. در این بخش، به برخی از مهم‌ترین مشکلاتی که می‌توانند تأثیر منفی بر روند پیاده‌سازی اینترنت اشیا داشته باشند و همچنین راه‌های مقابله با آن‌ها می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

تحول دیجیتال با هوش مصنوعی و اینترنت اشیا

• کمبود منابع فناوری اطلاعات (IT)

غول‌هایی مانند والمارت (Walmart) و تارگت (Target) دارای دپارتمان‌های IT بزرگی با هزاران متخصص در زمینه‌های مختلفی همچون توسعه نرم‌افزار، سخت‌افزار، علوم داده و سایر حوزه‌های مرتبط هستند. آن‌ها قادرند تمام فناوری‌های مورد نیاز خود را در داخل شرکت ایجاد کنند. اما وضعیت شرکت‌های کوچکتر چگونه است؟

خوشبختانه، حتی کسب‌وکارهای خرده‌فروشی متوسط نیز می‌توانند توانایی تأمین سیستم‌های اینترنت اشیا خود را داشته باشند. آن‌ها تنها به یک شریک توسعه‌دهنده قابل اعتماد با تجربه مرتبط نیاز دارند.

• آسیب‌پذیری‌های امنیتی

دستگاه‌های مجهز به اینترنت اشیا مدت‌هاست که به هدفی محبوب برای عوامل مخرب مختلف تبدیل شده‌اند. بسیاری از این دستگاه‌ها که برای افراد در دسترس هستند، رمزهای عبور از پیش تعیین‌شده‌ای دارند که در صورت لو رفتن، دسترسی نامحدودی به دستگاه می‌دهند. تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت نیز مشکل دیگری ایجاد می‌کند؛ از یک طرف، تعداد زیادی از آن‌ها برای حفظ یک شبکه مورد نیاز است، از طرف دیگر، هر یک از آن‌ها می‌تواند یک حلقه ضعیف بالقوه در زنجیره باشد. مسائل امنیتی یکی از مشکلاتی است که مانع گسترش اینترنت اشیا در بازار خرده‌فروشی می‌شود.

با این حال، با استفاده از معماری نرم‌افزاری مناسب، خرید دستگاه‌های صنعتی قابل اعتماد و بررسی منظم سیاست‌های امنیتی، می‌توانید زیرساخت خود را در برابر هکرها ایمن کنید.

• ترس از عقب ماندن (FOMO) در دنیای تجارت

گاهی اوقات مدیران و صاحبان کسب‌وکارها، بدون فکر و خیلی سریع، از ترندها و مدهای روز پیروی می‌کنند. وقتی رقبا شروع به استفاده از یک وسیله‌ی جدید و پیشرفته می‌کنند و از موفقیت‌های خود می‌گویند، فشار بر دیگران برای پیروی از آن‌ها افزایش می‌یابد. اما باید خیلی مراقب بود، چون این کار می‌تواند بسیار خطرناک باشد. ورود عجولانه و بدون بررسی به دنیای اینترنت اشیا، بدون اینکه بدانید واقعاً به آن نیاز دارید یا اینکه بهترین راه‌حل برای مشکل شماست، حتماً باعث ناامیدی و هدر رفتن پولتان می‌شود.

• یکپارچه‌سازی با سیستم‌های قدیمی

تقریباً هیچ شرکتی، به جز شرکت‌های خیلی نوپا، از صفر شروع به کار نمی‌کند. شما احتمالاً از قبل نرم‌افزارها و سخت‌افزارهایی دارید که خودتان و کارکنانتان با آن‌ها آشنا هستید و سال‌ها از آن‌ها استفاده کرده‌اید. شاید این سیستم‌ها قدیمی باشند، اما اگر هنوز کار می‌کنند و قابل اعتمادند، چه دلیلی برای تغییرشان وجود دارد؟

مشکل اینجاست که گاهی اوقات، برنامه‌های کاربردی اینترنت اشیا باید به همین سیستم‌های قدیمی متصل شوند. این کار می‌تواند خیلی چالش‌برانگیز باشد، چون این سیستم‌ها با استانداردهای مختلفی ساخته شده‌اند و با هم سازگار نیستند. برای مثال، دستگاه‌های بلوتوث ممکن است در این زمینه مشکل ایجاد کنند.

اما چند راه‌حل برای این مشکل وجود دارد:

• ارتقاء هم‌زمان: یکی از راه‌ها این است که هم‌زمان با پیاده‌سازی اینترنت اشیا، تمام سیستم‌های قدیمی خود را ارتقاء داده و به نسخه‌های جدیدتر تغییر دهید.
• اتصال‌دهنده‌های نرم‌افزاری: راه دیگر این است که نرم‌افزارهای رابط یا software connections اضافی بنویسید تا ارتباط بین سیستم‌های قدیمی و سیستم‌های جدید اینترنت اشیا به راحتی برقرار شود.
• سیستم مستقل: راه‌حل سوم، جداسازی داده‌های اینترنت اشیا در یک سیستم کاملاً جدید و جدا از سیستم قدیمی است. اگرچه این روش می‌تواند از مشکلات سازگاری جلوگیری کند، اما ممکن است به اندازه دو روش قبلی کارآمد نباشد.

درنهایت انتخاب بهترین راه‌حل به شرایط خاص کسب‌وکار شما و پیچیدگی سیستم‌های قدیمی‌تان بستگی دارد.

کلام آخر

اینترنت اشیا با ایجاد تحولات گسترده در صنعت خرده‌فروشی، نه‌تنها تجربه خرید را برای مشتریان بهبود می‌بخشد، بلکه به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا عملیات خود را بهینه‌تر، هوشمندتر و کارآمدتر مدیریت کنند. از کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی موجودی گرفته تا افزایش امنیت و ارائه خدمات شخصی‌سازی‌شده، این فناوری مسیر تازه‌ای را برای رقابت در بازارهای امروزی ترسیم کرده است.

با این حال، پیاده‌سازی یک سیستم مبتنی‌بر اینترنت اشیا نیازمند زیرساخت‌های قوی، امنیت داده‌ها و یکپارچگی با سایر فناوری‌های کسب‌وکار است. در این راستا، راهکارهای سازمانی ایرانسل خدمات متنوعی را در حوزه اینترنت اشیا ارائه می‌دهد که به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا از مزایای این فناوری به بهترین شکل بهره ببرند. خودروهای متصل، سامانه مدیریت هوشمند ناوگان و خدمات ابری ایرانسل تنها بخشی از این امکانات هستند که می‌توانند به خرده‌فروشان در بهینه‌سازی عملیات، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کمک کنند.

اگر شما هم به استفاده از این سرویس‌ها علاقه دارید، این امکان را دارید تا با خطوط ایرانسلی خود، کد دستوری ستاره سه مربع (#۳*) را شماره‌گیری کنید یا از طریق ایمیل EB@mtnirancell.ir با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

منبع:

https://startups.epam.com/blog/internet-of-things-in-retail-iot