مقدمه
صنعت معدن در حال تجربه یک انقلاب صنعتی جدید و گذر از تحولی عظیم است. ذخایر معدنی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند، استخراج و بهرهبرداری مناسب و بهینهسازی معادن ایران از گذشته دغدغه متخصصان این حوزه بوده است و امروزه نیاز به قرار گرفتن در مسیر تحول دیجیتال و رسیدن به غایت معدنکاری پایدار بیشازپیش در این صنعت احساس میشود، از سوی دیگر استفاده از فناوریهای نوین به همراه تجربه و تخصص در این زمینه می تواند این صنعت پرسود را به سمت انقلاب چهارم صنعتی و هوشمندسازی سوق دهد.
یکی از مهم ترین چالشهای معادن استفاده بهینه از منابع انسانی، تجهیزات و ماشینآلات در راستای استخراج و بهره برداری اصولی است. دستاوردهای راهکارهای سازمانی ایرانسل در زمینه تحول دیجیتال، توانایی ایجاد بستر مناسب جهت این امر را فراهم کرده و به مالکان و سرمایهگذاران این حوزه، این امکان را میدهد تا با برنامهریزی دیجیتالی و کنترل منابع، میزان بهرهبرداری از معدن را به طرز چشمگیری بهبود ببخشند.
بهکارگیری فناوری اطلاعات در معدنکاری هوشمند و استفاده از سیستمهای نوین دیجیتال نیز می تواند مزایایی همچون: ايمنی بيشتر، تسهیل و تسریع فرآيندها، بهینهسازی استخراج و صرفهجويی در هزینهها را به همراه داشته باشد. به گفته کمیته بهداشت، ایمنی و محیط زیست (Health and Safety Executive-HSE) یکی از مهمترین و پرریسکترین چالشهای معادن خطاهای انسانی است که با کمک فناوری های جدید دیجیتال و استفاده از دقت و سرعت دریافت و پردازش اطلاعات، میتوان نیاز به نظارت نیروی انسانی بر فرآیندهای معدنکاری را نزدیک به صفر رساند.
ایرانسل نیز به عنوان اولین و بزرگترین اپراتور پیشرو در تحول دیجیتال کشور با ارائه راهکارهای سازمانی ویژه در زمینههای طراحی، راهاندازی و بهرهبرداری از شبکههای ارتباطی NB-IoT ،LTE،5G، کلانداده، خدمات مراکز داده، خدمات ابری، ایجاد و توسعه زیرساختهای لازم برای «کارخانه متصل» در پیادهسازی طرح تحول دیجیتال در معادن کشور نیز نقشآفرینی میکند. در ادامه به طور اختصاصی به معرفی راهکارهای ویژه ایرانسل برای مدیریت بهینه صنعت معدن میپردازیم.
یکی از مهمترین چالشهای کمیته بهداشت، ایمنی و محیط زیست (Health and Safety Executive-HSE) و حراست معادن ایران، وجود بستر مناسب و امن جهت برقراری ارتباط با قسمتهای مختلف معدن است. استفاده از بستر بیسیم در معادن به علت وسعت بالا و همچنین اخذ فرکانسهای مختلف از سازمان تنظیم مقررات رادیویی دارای مشکلات فراوانی است. علاوهبر آن مهمترین مسئله پشتیبانی و نگهداری بیسیمها و خرید اقلام مصرفی و تجهیزات جانبی وابسته به آنها است.
از دیگر مشکل معادن برقراری ارتباط آنی بین معدن و دفاتر واقع در مراکز استانها و پایتخت است که عملا در بستر ارتباطی، جز بستر بیسیم امکانپذیر نیست .
در همین راستا راهکارهای سازمانی ایرانسل با ارائه سرویس بیسیم دیجیتال خود با نام تجاری«واکه» و ارائه آن به سازمانها، در راستای حل این مشکل گام به سزایی برداشته است .
با استفاده از سرویس بیسیم واکه معادن می توانند با کمک تجهیزات جدید و به روز بیسیمهای دیجیتال علاوهبر حل مشکل آنتندهی به دلیل وسعت بالای معادن و دسترسی به نقاط کور معادن، ارتباط آنی داخلی بین معدن و با تمام مراکز خارج از محدوده معدن برقرار کنند.
یکی از پراهمیتترین قابلیتهای سیستم بیسیم واکه امکان ارسال پیام متنی و تصویری و همچنین ارتباط آنلاین ویدیویی مابین تمام بیسیمهای فعال است که این امر میتواند در جهت بهبود میزان خدماتدهی واحدهای مختلف تاثیر گذار بوده و همچنین در جهت کاهش هزینههای جاری معادن یاری رسان صاحبان این صنعت باشد.
از جمله مهمترین ویژگیهای راهکار واکه برای این صنعت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان برقراری ارتباط بدون محدودیت مکانی
- عدم نیاز به اخذ مجوز های سازمان تنظیم مقررات رادیویی
- ارسال متن و تصویر و برقراری ویدیوی آنلاین در محیط
- بررسی مکان و موقیت بیسیم به صورت آنلاین
- استفاده از بستر امن APN جهت برقراری ارتباط
- استفاده از تجهیزات IP68 مناسب معادن
- استهلاک پایین تجهیزات و طول عمر مفید
یکی از موارد حائز اهمیت در معادن استفاده از ماشین آلات سنگین است. از سوی دیگر چالشهای دیگری نظیر؛ ایمنی، عدم آگاهی از موقعیت دقیق خودروها و علیالخصوص کامیون های بزرگ معدنی (Dump truck)، عدم کنترل دقیق بر عملکرد رانندگان، عدم امکان محاسبه دقیق میزان کارکرد ماشین آلات بسیار حیاتی بوده و احتمال ایجاد مشکلات جبرانناپذیری در جهت کنترل ایمنی و ترافیک معادن و افزایش قیمت تمام شده محصولات این صنعت را با خود به همراه دارد.
راهکارهای سازمانی ایرانسل در جهت رفع این چالشها، اقدام به روزرسانی سامانه مدیریت هوشمند ناوگان خود برای این صنعت کرده است. با استفاده از این راهکار، مدیران ناوگان خودروهای سنگین قادر خواهند بود به کمک دریافت و بررسی گزارشات مربوط به رفتار راننده میزان کارایی این بخش از منابع انسانی خود را بهبود ببخشند . از جمله اطلاعاتی که از این سامانه به دست میآید میتوان به کنترل رانندگان با استفاده از پارامترهایی چون ترمزهای شدید، شتابهای شدید و ناگهانی، سرعت غیر مجاز، گردشهای شدید و حتی بررسی میزان دور موتور اشاره کرد. همچنین مدیران ترابری سنگین میتوانند براساس نیاز خود، رویدادهای مشخصی را در این سامانه تعریف کرده و با تنظیم نرمافزار، هشدارهای مربوط به رویدادها را دریافت کنند.
از دیگر ویژگیهای راهکار مدیریت هوشمند ناوگان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اعلام موقعیت جغرافیایی خودرو
- دریافت گزارشات مربوط به کارکرد خودرو
- دریافت اطلاعات مربوط به موتور خودرو به کمک سنسورهای مربوطه
- دریافت اطلاعات میزان سوخت و کیفیت روغن به کمک سنسورهای مربوطه
- دریافت اطلاعات وزن بار خودرو به کمک سنسورهای مربوطه
- تعریف زونهای کاری و دریافت گزارشات ورود وخروج به زونهای مجاز
- مدیریت بهینه ترافیک معدن و جلوگیری از بروز تصادفات، صدمات جانی و مالی
- مدیریت محدودههای مختلف معدنی و جلوگیری از تردد خودروهای غیر مجاز در هر محدوده
- مدیریت و کنترل بهرهوری هر یک از ماشینآلات به کمک سنسورهای مختلف
در کسبوکارهای حوزه صنعت معدن ، واحد مدیریت سوخت با چالشهایی نظیر موارد زیر مواجه است :
- نبود ابزار جهت مدیریت صحیح سوخت مصرفی و فرآیند توزیع سوخت با استفاده از مکانیزمهای سیار یا ثابت.
- چالشهای تهیه و انبار سوخت مورد نیاز در قسمت های مختلف معدن و هزینههای مرتبط با آن.
برای حل این چالشها می توان از ماژول مدیریت سوخت راهکارهای سازمانی ایرانسل استفاده کرد.
با استفاده از این راهکار مدیران میتوانند میزان سوخت مصرفی، سوخت باقی مانده و به طور کلی میزان مصرف حجم سوخت خود را مدیریت کنند. سنسور حجم مخزن سوخت به سرمایهگذاران معادن کمک میکند تا اطلاعات ارزشمندی درباره الگوی مصرف سوخت هر خودرو به دست آورند. همچنین پیشنهاد میشود علاوه بر نصب سنسور بر روی باک خودرو، با اتصال یک ورودی آنالوگ به باک، میزان سوخت موجود در مخزن سوخت را رصد کنند.
از دیگر ویژگیهای راهکار مدیریت مصرف سوخت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از سنسور شمارنده میزان مصرف سوخت بر روی خودرو
- فرمولبندی نرمافزار و محاسبه براساس مسافت و کارکرد درجای خودرو
- ارتباط با ECU خودرو و اندازهگیری سوخت مصرفی شبکه CAN BUS