به گزارش سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) تقریباً ۷۰ درصد مصرف آب شیرین جهان به بخش کشاورزی اختصاص دارد. اما بهره‌وری در مصرف آب در بسیاری از کشورها کمتر از ۵۰ درصد است. به همین دلیل امروزه در کشورهای پیشرفته برای جلوگیری از هدررفت آب در زمان آبیاری، از تکنولوژی انرژی هسته‌ای و ایزوتوپ‌ها استفاده می‌شود تا داده‌های مربوط به مصرف آب، برای رسیدن به بهره‌وری بیشتر بررسی شود. طبق آمار منتشر شده در ایران نیز بیش از ۹۰% منابع آب شیرین در بخش کشاورزی مصرف و تنها ۸% این منابع صرف بخش خانگی و صنعتی مصرف می‌شود.
کمبود آب، تهدیدی برای محیط زیست
منابع آب شیرین به علت مدیریت نادرست و تغییرات آب و هوایی به شدت رو به کاهش‌اند. اکنون کمبود آب در بسیاری از نقاط جهان تبدیل به تهدیدی جدی برای محیط زیست کشورها و همچنین چالشی بزرگ بر سر راه تأمین غذای مورد نیاز جوامع بشری شده است. سازمان جهانی FAO پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۵۰، نیاز به آب در بخش کشاورزی بیش از ۵۰% افزایش خواهد داشت. در حالی که این افزایش تقاضا فقط برای پاسخ دادن به نیازهای غذایی ناشی از افزایش جمعیت اتفاق خواهد افتاد و سایر عوامل در این محاسبات مد نظر قرار نگرفته‌اند.
همکاری سازمان‌های بین‌المللی برای مدیریت آب
رسیدگی و حل این مسائل نیاز به مدیریت بهتر زمین و آب دارد. سازمان FAO به همراه آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای (IAEA) به کشورهای عضو کمک می‌کند تا فناوری‌های مبتنی بر انرژی هسته‌ای را برای بهینه‌سازی شیوه‌های مدیریت آب در حوزه کشاورزی توسعه دهند. این فناوری‌ها به حفظ منابع طبیعی و تولید محصول با بهره‌وری بالاتر کمک خواهند کرد.برای داشتن امنیت غذایی و مدیریت پایدار آب در بخش کشاورزی، اهمیت هر قطره آب در بخش کشاورزی دیده می‌شود. از این رو اطمینان یافتن از بهره‌وری آب و افزایش کیفیت آب‌های زیرزمینی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت منابع آب در کشاورزی
برای بهبود مدیریت منابع آب باید رویکردی یکپارچه در مدیریت مواد مغذی خاک، آب و گیاهان در نظر گرفته شود. این بهینه‌سازی با استفاده از سیستم‌های آبیاری کارآمد مانند آبیاری قطره‌ای امکان‌پذیر خواهد بود.
باروری خاک باید به گونه‌ای باشد که رشد گیاهان با ایجاد محدودیت‌های فیزیکی متوقف نشود و هر قطره آب برای رشد محصول استفاده شود. جذب کارآمد آب در محصولات کشاورزی از طریق برنامه‌ریزی دقیق و هوشمند در مراحل رشد محصولات و با در نظر گرفتن شرایط محیطی میسر خواهد شد. با سنجش و ثبت اطلاعات مربوط به میزان تبخیر و تعریق گیاهان می‌توان میزان و زمان صحیح آبیاری را برنامه‌ریزی کرد و از اتلاف آب به میزان قابل توجهی جلوگیری کرد.
مزایای سامانه‌های مدیریت هوشمند آبیاری
نباید فراموش کنیم که با توجه به کم‌آبی یا بی‌آبی در سال‌های آینده بیشتر محصولات کشاورزی از بین خواهند رفت. اما کشاورزان می‌توانند با استفاده از سامانه‌های هوشمند آبیاری، رطوبت خاک زمین‌های خود را کنترل کرده و آب را به موقع و به اندازه به محصولات کشاورزی برسانند تا از نابودی محصولات خود جلوگیری کنند.
برخی مزایای سامانه‌های مدیریت هوشمند آبیاری به شرح زیر است:
- استفاده بهینه از باران
- افزایش بازده محصول
- امکان نظارت از راه دور
- حذف آبیاری زود هنگام
- صرفه‌جویی در مصرف انرژی
- تشخیص صحیح زمان آبیاری
- کاهش هزینههای مربوط به آبیاری
- کاهش هزینه در بخش نیروی انسانی
- تنظیم ارتفاع آبیاری برای جلوگیری از تبخیر زودهنگام
شهر هوشمند ایرانسل، راهکاری برای مدیریت بهینه آب در ایران
جالب است بدانید طبق آمارهای مؤسسه منابع جهانی (WRI) ایران به دلیل نداشتن تکنولوژی‌های هوشمند آبیاری یکی از کشورهایی است که بالاترین میزان تنش آبی در جهان را داراست. بر همین اساس و با توجه به بحران آبی سال‌های اخیر در کشور، سامانه شهر هوشمند ایرانسل با راهکارهای هوشمند مدیریت منابع، انرژی و مصرف طراحی شده و در برخی از مناطق کشور از آن بهره‌برداری شده است.
در قسمت‌های بعدی این مقاله کارکردهای سامانه شهر هوشمند ایرانسل در حوزه کشاورزی هوشمند و چندین مطالعه موردی و آمار و ارقام این حوزه را بررسی خواهیم کرد.
برای آشنایی بیشتر با راهکار شهر هوشمند ایرانسل می‌توانید به وب‌سایت ما مراجعه کنید.
منبع:
- https://www.iaea.org
- http://waterse.ir
- http://www.wri.orgBottom of Form
نظرات و پیشنهادات