طبق تحقیقات دپارتمان اقتصاد سازمان ملل متحد، تا سال ۲۰۲۵، جمعیت روستاها و نواحی خشک در سراسر جهان، به حدود ۱.۸ میلیارد می‌رسد و در نتیجه دو سوم جمعیت جهان با کمبود شدید آب مواجه می‌شود. از سویی، به‌طور میانگین، سالیانه ۲۳ میلیون لیتر آب بر اثر نشتی در سیستم‌های آب‌رسانی هدر می‌رود که این امر در هر سال حدود ۱۴ میلیارد دلار به جامعه جهانی ضرر می‌زند. به همین دلیل مدیریت منابع و انرژی، خصوصاً مدیریت منابع آبی در سال‌های آینده اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
اینترنت اشیا راهکاری برای مدیریت منابع آب
یکی از فناوری‌هایی که در سال‌های اخیر به کمک مدیریت منابع آبی آمده اینترنت اشیا(Internet of Things- IoT) است. این فناوری با فراهم کردن ارتباط دوطرفه بین مرکز کنترل و سیستم‌های محلی، به کمک سنسورهای نصب‌شده بر سیستم‌ها و زیرساخت‌های آب‌رسانی، اطلاعات دقیقی جمع‌آوری و با استفاده از این اطلاعات، کمبود آب در مناطق تحت استرس‌های آبی را کنترل می‌کند.
حل مسئله کمبود آب در شهر نایروبی آفریقا به کمک اینترنت اشیا
یکی از مناطقی که در سال‌های اخیر با کمبود شدید آب مواجه بوده و توانسته با مدیریت مناسب، این مشکل را تا حدی رفع کند، شهر نایروبی در کشور آفریقایی کنیا است. از آن‌جا که سازمان مدیریت آب این شهر شبکه آب‌رسانی مناسبی نداشت، تقریباً نیمی از مردم از آب شرب سالم محروم بودند و سال‌های سال، کنترل آب‌رسانی این شهر در دست بازار سیاه بود.
معمولا خرده‌فروشان مخازن آب را به قسمت‌هایی که سیستم آب‌رسانی نداشتند منتقل می‌کردند و به دو یا سه برابر قیمت اصلی می‌فروختند. قیمت بالا تنها مشکل این کار نبود؛ علاوه‌بر هدررفت مقدار زیادی آب، کیفیت و سلامت این سیستم هم با اما و اگرهای زیادی روبه‌رو بود.
پس مسئولان نایروبی برای حل این مسئله، به فکر پیاده‌سازی سیستم آب‌رسانی هوشمندی افتادند. در این سیستم، از دستگاه‌های دیجیتال هوشمندی استفاده می‌شد که به منابع آب شرب متصل بود و قابلیت کنترل دقیق آب خروجی را داشت. در این سیستم آب‌رسانی، هر شهروند با استفاده از کارت هوشمند مختص به خود، می‌تواند به میزان مورد نیاز از این دستگاه‌ها آب دریافت کند. بعد از پیاده‌سازی این طرح، سازمان آب نایروبی تمام اطلاعات این دستگاه‌ها را از طریق سیستم‌های ابری در اختیار گرفته است و به شهروندان خود خدماتی ۲۴ ساعته ارائه می‌دهد.
یکی از بهترین مزایای این سرویس، جمع‌آوری اطلاعات جامع از مصرف منابع آب است. این دستگاه‌ها الگوی مصرف هر فرد و خانوار را مشخص می‌کنند.جالب است بدانید با این صرفه‌جویی سیستماتیک، بعد از یک سال، علاوه‌بر برگشت کل هزینه‌های راه‌اندازی، سود مضاعفی هم نصیب سازمان آب‌رسانی این شهر شد.
کشور روسیه نیز برای کنترل کیفیت منابع آب خود از اینترنت اشیا بهره‌مند شده است. برای آشنایی با تجربه این کشور این بلاگ را از دست ندهید:
مدیریت منابع آب در ایران با کمک اینترنت اشیا
حجــم آب‌های تجدیدپذیر در ایران، تا ۱۰ سال گذشته، ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال بوده است، اما در این مدت، به علت تغییر اقلیم و همچنین الگوهاى نامناسب مصرف آب، حدود ۲۵ درصد کاهش‌یافته است. در برآوردهاى صورت گرفته بر اساس میانگین سال‌های اخیر، حجم آب‌های تجدیدپذیر در ایران به ۱۰۰ میلیارد مترمکعب کاهش‌یافته است.
اکنون ایران از لحاظ برخورداری از منابع آب، در میان ۱۸۰ کشــور دنیا، در رتبه ۵۰ قرارگرفته و از لحاظ برخورداری از منابع آب در جایگاه ۱۱۲ دنیا قرار دارد. منابع آب به ازای هر نفر در ایران حدود ۱۷۰۴ مترمکعب است، در حالی که این شاخص در دنیا و کشورهاى پردرآمد به ترتیب ۳.۶ و ۶.۶۵ برابر ایران است. یعنى منابع آب در کشور ما ۷۰ درصد کمتر از متوســط سرانه دنیا است؛ در حالى که می‌دانیم سرانه مصرف آب در ایران، خصوصاً در بخش‌های کشاورزى و صنعتى بیشتر از متوسط دنیا است.
بیشتر بخوانید:
نقش اینترنت اشیا در کشاورزی هوشمند
کلام آخر
پس لازم است بیش از پیش به مدیریت هوشمند منابع آبی در ایران توجه و تجربه کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه را الگوی خود قرار دهیم، چراکه این کشورها منافع حاصل از مدیریت منابع آبی را به خوبی درک کرده و روز به‌روز سرمایه‌گذاری در این بخش را افزایش می‌دهند. آمارها از افزایش استفاده از فناوری کنتورهای هوشمند آب به ۱۵۳ میلیون دستگاه در جهان تا سال ۲۰۲۲ حکایت دارد.
بدون تردید، اینترنت اشیا یکی از مهم‌ترین ارکان مدیریت هوشمند منابع آبی است. پس برای مدیریت منابع آبی کشور، لازم است به این فناوری توجه داشته باشیم. در این راستا سامانه مدیریت منابع و انرژی راهکارهای سازمانی ایرانسل با فراهم آوردن امکاناتی همچون قرائت و کنترل کنتورهای آب از راه دور می‌تواند سهم مهمی در این مسیر داشته باشد. از مزایای این سامانه می‌توان به مدیریت مصرف منابع و انرژی، کمک به بازیابی در شرایط بحرانی و بهبود کارایی شبکه توزیع و انتقال اشاره کرد.
منبع:
نظرات و پیشنهادات