با گذشت زمان بر اهمیت حفظ محیط زیست افزوده شده و مشتریان برندهای مختلف، تمایل بیشتری به استفاده از خدمات و محصولات قابل بازیافت و پایدار در محیط زیست را دارند و کالاها یا خدماتی را انتخاب می‌کنند که کمترین آسیب را به طبیعت برساند. به همین دلیل در نظر گرفتن استراتژی‌های سبز و دوستدار محیط زیست برای کسبوکارها ضروری به نظر می‌رسد.
در همین راستا، مبحثی به نام تولید و مصرف پایدار شکل گرفته که به شکل استراتژیک در سازمان‌هایی که در زمینه تولید محصولات پایدار در محیط زیست دغدغه‌مند هستند، به کار گرفته می‌شود.
مصرف و تولید پایدار (Sustainable Consumption and Production- SCP)
مفهوم عبارت «تولید و مصرف پایدار» به کالاها و خدماتی اشاره می‌کند که در پروسه تولید و مصرف آن به مواردی مانند آلوده نشدن محیط زیست و استفاده بهینه از منابع تجدیدپذیر توجه شده و سبک زندگی پایدار و سبز را ترویج کند.
در حال حاضر انسان‌ها بیش از پیش از منابع موجود در کره زمین در تولید محصولات استفاده می‌کنند. این موضوع نه تنها سبب بالا رفتن حجم ضایعات و آلودگی‌های مختلف می‌شود، بلکه میزان سلامت عمومی، سطح آگاهی، توانمندی، فاصله طبقاتی و برابری میان انسان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تولید و مصرف به روش پایدار می‌تواند به شکل اساسی فقر را در جوامع کاهش دهد و در حرکت به سمت کاهش تولید گاز کربن و اقتصاد سبز نیز نقش موثری ایفا کند. برای دست‌یابی به این موضوع لازم است همکاری مشترکی میان سهام‌داران و صاحبان کسبوکارها در صنایع مختلف در سراسر جهان ایجاد شود.
به بیانی دیگر مصرف و تولید پایدار به استفاده از خدمات و محصولاتی اطلاق می‌شود که جواب‌گوی نیازهای اساسی افراد است و می‌تواند در عین بالا بردن کیفیت زندگی انسان‌ها، از منابع طبیعی و مواد اولیه زیان‌آور و سمی کمتر استفاده کند و ضایعات و آلودگی‌های ایجاد شده را در چرخه عمر محصولات یا فرآیند انجام خدمات، به کمترین حد ممکن کاهش دهد و همچنین تهدیدی برای نیازهای آیندگان به‌حساب نیاید.
اهداف اصلی رویکرد مصرف و تولید پایدار یا SCP
«مصرف و تولید پایدار» یک رویکرد جامع بوده که نیازمند یک تغییر سیستماتیک است. این رویکرد حول محور سه هدف اصلی شکل می‌گیرد:
۱.تفکیک رشد اقتصادی از تخریب محیط زیست
این موضوع به معنای دست یافتن به خروجی‌هایی با کیفیت و کمیت بیشتر است در شرایطی که از منابع طبیعی به شکل بهینه بهره‌مند شود و استفاده از مواد آلاینده زیست‌محیطی در کل فرآیند تولید محصولات کاهش یابد. تمام این موارد به افزایش رفاه عمومی و سطح کیفیت زندگی منجر می‌شود. به عبارت ساده‌تر، در این حالت، هدف این است که خدمات و محصولات بیشتری ارائه شود، مشروط به اینکه این فرآیند تبعات منفی کمتری را در زمینه استفاده نامتعادل از منابع طبیعی، تخریب محیط زیست، تولید ضایعات و آلودگی‌ها در پی داشته باشد.
۲. به‌کار گیری تفکر چرخه زندگی (Life Cycle Thinking)
تفکر چرخه زندگی (Life Cycle Thinking) که به اختصار LCT نامیده می‌شود، به مدیریت پایدار منابع و استفاده بهینه از آن در فازهای تولید و مصرف، از چرخه عمر محصول اشاره می‌کند که شامل مراحل استخراج منابع، تولید قطعات یا آماده‌سازی مواد اولیه، ساخت، بازاریابی، توزیع، استفاده توسط مصرف‌کنندگان، جمع‌آوری ضایعات محصول و قابلیت استفاده مجدد از محصولات می‌شود.
با پیاده‌سازی تفکر چرخه زندگی، کسبوکارها می‌توانند درک درستی از تاثیرات بالقوه تصمیمات خود داشته باشند. با وجود این تفکر، تمام مراحل تولید محصول، از طراحی و تامین مواد اولیه گرفته تا نوع بسته‌بندی و سیستم توزیع، از نظر پایداری و تاثیرگذاری بر محیط زیست بررسی شده و همواره تلاش بر این است که تصمیماتی اتخاذ شود تا تاثیرات مخرب این فرآیند به حداقل برسد.
۳. گذر از چرخه تولید ناپایدار
در مبحث توسعه پایدار کشورهای در حال توسعه، «جهش» به مفهوم گذر از تکنولوژی‌های ناکارآمد، گران‌قیمت و آلاینده‌ها و حرکت به سمت دوستی با محیط زیست و استفاده از فناوری‌های نوین و بهینه است.
مصرف و تولید پایدار (SCP) در کشورهای در حال توسعه می‌تواند فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند. برای مثال، بالا بردن رفاه عمومی، ایجاد بازارهای جدید برای محصولات سبز، فراهم کردن موقعیت‌های شغلی مناسب و همچنین آماده‌سازی بستری برای مدیریت بهینه و کارآمد منابع، از جمله مسائل مهمی هستند که دست‌یابی به آن از طریق انتخاب رویکرد SCP امکان‌پذیر است. در این کشورها فرصت‌های طلایی برای یادگیری و پیاده‌سازی «اقتصاد سبز» وجود دارد که به پله‌ای برای جهش و عبور از الگوهای تولید و مصرف ناپایدار و آلاینده و جایگزین کردن فناوری‌های رقابتی کارآمد و پایدار در محیط زیست تبدیل می‌شود.
علاوه‌بر موارد فوق، به‌طور کلی می‌توان گفت فرصت‌های مناسبی برای آموزش به مردم و گسترش فرهنگ مصرف سبز در کشورهای در حال توسعه وجود دارد؛ چرا که این روند باعث می‌شود از محصولات و خدمات پایدار بیشتر استقبال کرده و درآمد خود را در این مسیر خرج کنند. این فرآیند باعث می‌شود تولیدکنندگان در صنایع مختلف، خود را با سرعت بیشتری با تکنولوژی‌های بهینه و به‌روز تطبیق داده و حفظ محیط زیست و پایداری در طبیعت را به عنوان یکی از اصول اولیه در فرآیند تولید محصولات یا ارائه خدمات خود در نظر داشته باشند.
برنامه استراتژیک جهان برای حرکت به سمت پایداری
اعضای سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۱۵در مورد یک نقشه راه استراتژیک جدید و بلند مدت در زمینه توسعه پایدار در ۱۵سال آینده (تا سال ۲۰۳۰) به توافق رسیدند. در ادامه لیستی شامل ۱۷هدف توسعه پایدار یاSustainable Development Goals (SDGs) را مشاهده می‌کنید. لازم به ذکر است در این برنامه استراتژیک، ۱۶۹هدف کوتاه‌مدت نیز برای دست‌یابی به اهداف بلندمدت اصلی تعیین شده است.
دست‌یابی به الگوهای مصرف و تولید پایدار به عنوان یک فاکتور ضروری و بدنه اصلی این برنامه استراتژیک در نظر گرفته شده است.
سخن پایانی
امروزه حرکت به سمت تولید و مصرف پایدار و به‌طور کلی سبک زندگی سبز، به یک امر حیاتی تبدیل شده است، چرا که آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌تواند در تمام زمینه‌ها برای نسل ما و نسل‌های آتی مشکلاتی عمده ایجاد کند.
از سویی دیگر، نمی‌توان از توانایی انسان در زمینه ایجاد تغییرات اساسی در محیط پیرامون خود غافل شد. استفاده هوشمندانه از این قابلیت‌ها می‌تواند فرصت‌های برابری را برای ارتقای کیفیت زندگی انسان‌ها در سراسر کره زمین ایجاد کند.
این در حالی است که بشر قدرت فوق‌العاده‌ای در زمینه تخریب محیط زیست و آسیب رساندن به آن دارد. از این رو، مسئولیت کسبوکارها در تدوین استراتژی‌های پایدار و همچنین گسترش فرهنگ زندگی سبز در میان مصرف‌کنندگان، از جمله عوامل اساسی در اصلاح روند تخریب، تولید آلودگی‌ها و حرکت به سمت پایداری و دوستی با محیط زیست است.
فراموش نکنید در آینده‌ای نه‌چندان دور، موفقیت کسبوکارها تا حد زیادی به اقدامات‌شان در زمینه پایداری و تمرکز بر مسائل محیط زیستی بستگی دارد؛ تا حدی که ممکن است بدون این رویه، تضمینی برای بقا وجود نداشته باشند.
ایرانسل نیز به عنوان اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران، در تلاش است تا با ارائه راهکارهای سازمانی، کسب‌و‌کارهای فعال در صنایع مختلف را در زمینه مدیریت بهینه فرآیندها یاری کند. در همین راستا، ایرانسل خدمات پردازش و ذخیره‌سازی ابری را ارائه می‌دهد. خدمات ابری؛ فناوری دوستدار محیط زیست است، چرا که استفاده از آن سبب کاهش مصرف انرژی، جلوگیری از تولید کربن و حرکت به سمت آینده‌ای هوشمند و سبز خواهد شد.
اگر شما نیز تمایل دارید از خدمات ابری بهره گرفته و به سمت پایداری حرکت کنید، می‌توانید از سرویس سیرنگ ارائه شده توسط راهکارهای سازمانی ایرانسل استفاده کنید. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، به بخش محصولات و راهکارها در وب‌سایت ایرانسل مراجعه کنید.
منبع:
نظرات و پیشنهادات