با گذشت زمان بیشتر در می‌یابیم پیشرفت‌های حوزه فناوری تا چه حد توانسته‌اند جنبه‌های مختلف زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهند. امروزه، کسب‌وکارهای مختلف، از حوزه درمان تا آموزش و خدمات شهری به سمت  تحول دیجیتال و هوشمندسازی حرکت می‌کنند که تمام این خدمات و پیشرفت‌ها در راستای ایجاد شرایط زندگی راحت‌تر و کارآمدتر شکل می‌گیرند. در این میان حمل‌ونقل هوشمند بخش قابل توجهی از این وظیفه را به عهده دارد. به عبارتی دیگر، وجود خودروهای هوشمند و مجهز به تکنولوژی‌ ‌روز دنیا، از الزامات حرکت به سوی داشتن زندگی پویا و هوشمند است.

در این مطلب با ما همراه باشید تا شما را با مفاهیم جدید درباره خودروهای هوشمند آشنا و آخرین تحولات و دستاوردهای روز دنیا را در زمینه مفاهیمی هم‌چون خودروهای متصل، MaaS و CaaS بررسی کنیم.

پیش از هر چیز، به توضیح مختصری درباره خودروهای متصل می‌پردازیم.

تعریف خودروهای متصل یا Connected Cars

اصطلاح خودروی متصل به خودرویی گفته می‌شود که اجزای مختلف آن قادر‌ند به کمک تکنولوژی اینترنت اشیا و از طریق تجهیزات هوشمند، داده‌ها را با یکدیگر یا با سیستم‌های خارج از محیط خودرو تبادل کنند. به عبارتی دیگر، خودروهای متصل می‌توانند به‌صورت یکپارچه با یک اکوسیستم هوشمند در ارتباط باشند و به صورت مداوم، در حال دریافت یا ارسال داده باشند.

می‌توان گفت با وجود این تکنولوژی، استفاده از روش‌هـای سـنتی دیگـر در صنعت خودرو جایی ندارد و پیش‌بینی می‌شـود که خودروهای متصل تا سـال  ۲۰۳۰ جای نـاوگان امـروزی را بگیرند و  نزدیک به ۷۵۰ میلیـارد دلار درآمد ایجاد کنند کـه در فضـای رقابتـی شـرکت‌های خودروساز، رقم قابل توجهی است.

نگاهی به  امکانات خودروهای متصل

خودروهای متصل به امکانات متعددی مجهزند که رانندگی و استفاده از  خودروها را به تجربه‌ای متفاوت و منحصربه‌فرد تبدیل می‌کند. از جمله این امکانات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اتصال به خـودرو از راه دور
• مشاهده مشـکلات فنـی خـودرو از طریق سیسـتم ردیابی و حل مشـکلات ماشـین از راه دور
• فعال یا غیرفعال کردن برخی آپشن‌ها
• ثبت سفارشات، برنامه‌ریزی برای سفر و دسترسی به امکاناتی مانند رزرو هتل

هرچه سطح هوشمندی خودروها بالاتر برود، علاوه‌بر ردیابی پایه‌ای خودرو، کیفیت موارد زیر نیز در بالاترین سطح قرار خواهد گرفت:

• ارتباط با اکوسیسـتم دیجیتالـی راننـده
• شخصی‌سـازی خودرو بر اساس ترجیحات و اولویت‌های همه سرنشـینان
• امکان تعامل چندجانبه برای همه سرنشـینان
• ارتباط یکپارچه با محیط
• طراحی هوشـمندانه خودرو
• کمک‌راننده مجازی

درباره خودروهای متصل بیشتر بخوانید:

خودروهای متصل، تغییردهنده بازی کسب و کارها  در صنعت حمل و نقل دنیا!

کاربرد خدمات مرتبط با خودروهای متصل

کاربرد خدمات مرتبط با خودروهای متصل در پنج دسـته  جای می‌گیرد:

• ایمنـی و امنیت
• آسـودگی
• سـرگرمی
• مدیریـت رانندگـی
• تعامل

هر کدام از خودروسـازان بخشـی از این ویژگی‌ها را بـه صـورت جزئی یـا کلی پوشـش داده‌اند. در ادامه به  ۲ نمونه از کاربرد این خدمات در شرکت‌های خودروسازی مطرح دنیا می‌پردازیم.

شرکت آئودی   (Audi)

شـرکت آئـودی یکی از نمونه‌های موفق همـکاری شـرکت‌ها بـرای ایجـاد ایـن امکانـات جدید اسـت. آئودی به همراه شـرکت آمازون و پست DHL، به مشتری‌های  VIP خـود سرویسـی ارائـه می‌کند که به کمک آن افـراد می‌تواننـد از طریـق سیسـتمی که در خودرو تعریف شـده است، از  سـایت آمازون خرید کنند و از طریق شـرکت  DHL آن را تحویل بگیرند.

سرویس به این‌صورت کار می‌کند که مأمور پست با وارد کردن یک کد امنیتی، می‌تواند صندوق عقب خودرو را باز کند و بسته را داخل خودرو قرار دهد.

آشنایی با سرویس‌های CaaS و MaaS در حوزه خودروهای متصل

سرویس CaaS

Car as a Service که بـه اختصـار CaaS خوانـده می شـود، از خدمات نوین در حوزه خودروهای متصل است که بین خودروسـاز و ماشین، ارتباط بلندمدت برقرار می‌کند. در سال‌های اخیر، نگرش خودروسازان دست‌خوش تغییـرات بسیاری شده و از فـروش خودروهـای مصرفی، به سمت محصولات «سرویس محور» رفته است.

سـرویس   CaaS با دید بلندمدت و در رابطه با مصرف‌کننده پنج سـطح دارد. این سـطوح شـامل موارد زیر است:

• مـدل غیراتوماتیک و کمک راننده
• اتوماسـیون جزئی
• اتوماسـیون مشروط
• اتوماسـیون بالا
• اتوماسـیون کامل یا همان خودروهای خودران

در حالت آخر می‌توان گفت که راننـده تقریباً هیـچ مسـئولیتی در خـودرو نخواهـد داشـت. این در حالی است که اکنون نیز شـاهد خودروهایی هسـتیم کـه در شـرایط خاصی  به شـکل خـودران عمل می‌کنند و سپس دوبـاره راننده کنترل خودرو را به دست می‌گیرد.

با توجه به انقلاب حوزه تکنولوژی، استفاده از خودروهای خـودران روز به روز بیشتر رواج می‌یابد. همچنین خرید خودروهای شخصی افزایش یافته و میانگین مسافت پیموده شده با خـودروها از  ۱۵۱ هزار کیلومتر به  ۱۸۰  هزار کیلومتر  و  ۲۰ هـزار ساعت رسیده اسـت. پیش‌بینی‌ می‌شود که با استفاده همگانی از خودروهای خـودران، هزینه‌ها کاهـش پیـدا کند و میزان اسـتفاده از خـودرو بـه مراتـب بالاتـر بـرود.

۴ شاخصه اصلی سیستم‌های MaaS عبارت‌اند از:

• ایجاد ارتباط دوطرفـه از طریـق اپلیکیشـن‌های موبایـل
• امکان بـه اشـتراک گذاشـتن صورت‌هـای مالی مانند قبض پارکینگ و عوارض ماشـین
• ادغـام حالت‌هـای مختلـف حمل ونقـل (برای مثال، شـما می‌توانیـد خـودروی خود را تا ایسـتگاه متـرو ببریـد. سپس سیسـتم MaaS برای شـما بلیـت پـرواز و هتـل رزرو می‌کند تـا وارد سیستم حمل‌ونقل دیگری  شوید.)
• خدمات یکپارچه پرداخت از راه دور

گام‌های آغازین خودروسازان برای ورود به دنیای خودروهای هوشمند

گام اول: ارزیابی مقدماتی

پیش از اینکه یک خودروساز تصمیم بگیرد به حوزه خودروهای هوشمند وارد شود، باید مجموعه‌ای از شاخص‌ها را توسط تیم‌های مدیریت استراتژیک ارزیابی کند، زیرا در شرایطی که هوشمندسازی خودروها بدون آمادگی قبلی خودروساز در زمینه اجرای پروژه‌ها، فرآیندهای مالی و نیروی انسانی صورت گیرد، امکان افت کیفیت خروجی و شکست در این حوزه وجود دارد.

به‌علاوه، بایـد بررسـی کرد کـه در اجرای پروژه‌هایـی کـه ممکـن اسـت موقتی باشـد، عملکـرد تیـم خودروسـاز چگونه اسـت؟ آیا تیـم آنقدر چابک اسـت کـه پـروژه را در زمان  معین و با بودجه مورد نظر به ثمر برسـاند؟ در حـوزه مالـی نیز باید توان مالی شـرکت را در شـرایط غیرقابل پیش‌بینـی و شـرایط سـخت اقتصادی به‌عنوان یک شـاخص عملکرد در نظر گرفت. همچنین لازم است میزان آمادگی نیروی انسـانی در لحظـه ورود به این اکوسیستم ارزیابی شود.

گام دوم: سطح‌بندی شاخص‌ها

پـس از ایـن ارزیابی‌ها، لازم است در ابتدا هر کـدام از شـاخص‌ها در چند سطح دسته‌بندی شود. فرآیندهای کاری، مالی و اجرایی پروژه در سـطوح اولیه و مدیریـت منابع انسـانی در پایین‌ترین سـطح ممکـن قـرار دارد. در یک سـطح بالاتر، به دلیل عارضه‌هایی که در سـازمان به‌وجـود می‌آید، از روش آزمون و خطا استفاده می‌شود و تنها برخی از فرآیندها ارتقا می‌یابد. بعضی از سازمان‌ها نیز بر اسـاس تجربه به آزمون و خطا می رسـند کـه بـه آن بلـوغ عملکـردی تکرارشـونده می‌گویند.

گام سوم: ایجاد نقشه راه استراتژیک

در گام بعد، خودروسـازان وارد بلـوغ عملکـرد اسـتاندارد شده و پس از طـی کـردن دوره‌های پایه و تکرارشـوندگی و اسـتاندارد، دوره بلـوغ عملکـرد اسـتراتژیک آنان فرا‌‌ می‌رسـد. در این مرحله نیاز به نقشـه راه استراتژیک ایجاد می‌شود. در مرحله بعد، قدرت پیش‌بینی به‌وجـود می‌آید و  شرکت‌ها می‌تـوانند پیش‌بینی کنند که اگر شـرایط اقتصادی دشوار  شـود یا تأمین‌کنندگان همراهی نکنند، آیـا سیسـتم آن‌قـدر بـه بلـوغ نزدیک شـده که بتوانـد بـه مسـیر خـود ادامـه دهـد یا خیر. این مرحلـه، بلوغ عملکـرد بهینه شـده نـام دارد.

گام چهارم: آمادگی  برای ورود به حوزه خودروهای متصل

با عبور از ایـن گام‌ها، آمادگـی لازم بـرای ورود خودروسـاز بـه حـوزه خودروهای هوشـمند ارزیابی می‌شود و پس از آن برنامه‌ریزی‌هایی برای ارتقای آن سـازمان از سـطح فعلی به سـطح بالاتر صورت می‌گیرد تـا در چهار شـاخص عملکـردی به تعادل برسند.

در صورتی‌که شـرایط اجرای پروژه در شرکت خودروسـاز وضعیت خوبی نداشـته و در لایه اولیه باشـد، ورود بـه حوزه خودروهای متصل کار را دشوار می کند، در نتیجه پیش از هر چیز باید گام‌هایی در راستای ارتقـا و آماد‌ه‌سازی بسـتر این کار برداشته شود.

در نهایت لازم است به ارزش‌های اصلی که توسط هوشمندسازی در بازار خدمات پس از فروش به وجود می‌آید، اشاره‌ای داشته باشیم.

• افزایش درآمد حاصل از خدمات پس از فروش
• تحقیق و توسعه در زمینه بازخورد عملکرد محصولات
• حفظ تعامل با مشتریان و افزایش سطح رضایت آن‌ها
• کاهش زمان خواب ماشین در زمان گارانتی
• افزایش قدرت رقابت در بازار

بیشتر بخوانید:

رونمایی از سرویس خودروی متصل ایرانسل در چهارمین نمایشگاه خودرو تهران

کلام آخر

اگرچه هنوز صنعت خودروهای متصل در روزهای آغازین خود به سر می‌برد، دامنه پشـتیبانی و فناوری آن در حال گسـترش اسـت و تا کنون سه مرحله از تکامل خود را پیموده است. در ابتدا، سرویس‌هایی مانند خدمات امنیـتی و تعمیر و نگهـداری در خودروهای متصل، تنها به خـودرو ارتباط داشـت. پس از آن نیـاز بود که سیسـتم‌های اطلاعاتـی مانند اخبـار، امکان پیدا کردن پمپ بنزین‌ها، گـوش دادن به موسـیقی و یافتن فضای خالـی برای پارک در خودروها به‌کار رود. چنین سـرویس‌هایی در شـهرهای شـلوغی مانند تهران بسیار ارزشمند هستند.

به‌علاوه، به تازگی شاهد کاربرد این سـرویس‌ها در حـوزه سـبک زندگی هستیم. انجام خرید، فرآیند پرداخت و کنترل مداوم سـفرها از جمله مثال‌های این حوزه هستند.به این ترتیب، سیستم  MaaS  در حـال گسـترش اسـت و اطلاعـات از خودروهـای متصـل مـا را وارد چرخه‌هـای دیگری از این اکوسیستم هوشمند می‌کند.

راهکارهای سازمانی ایرانسل نیز  با رونمایی از سرویس خودروی متصل و انعقاد قرارداد با سازمان‌های بزرگی از جمله مپنا در نظر دارد نقش خود را  در همراهی با کسب‌وکارها در مسیر تحول دیجیتال، ایفا کند. برای کسب آگاهی بیشتر به وب سایت راهکارهای سازمانی ایرانسل مراجعه کنید.